Zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę chorą psychicznie albo niedorozwiniętą umysłowo

Kodeks Rodzinny jako przeszkodę w zawarciu związku małżeńskiego wskazuje chorobę psychiczną albo niedorozwój umysłowy przyszłego małżonka. Jednakże jest możliwe uzyskanie zgody sądu na zawarcie małżeństwa, jeżeli stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa. Osoba taka nie może być jednak ubezwłasnowolniona całkowicie.

Podkreślić należy, że duża część chorób psychicznych przy odpowiednim leczeniu  nie  stanowi  zagrożenia ani dla funkcjonowania małżeństwa ani dla zdrowia przyszłych dzieci.  Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.12.1978r. II CR 475/78 wskazał, że „[…] pojęcie „zagrożenie zdrowia przyszłego potomstwa” należy pojmować w tym sensie, że dotyczy ono nie tylko kwestii możliwości przekazania choroby psychicznej ewentualnemu potomstwu, ale także zagadnienia, czy stan psychiczny określonej osoby nie wyłącza prawidłowego, zgodnego z przyjętymi zasadami wychowania dzieci i w ogóle wykonywania władzy rodzicielskiej.”.

Wniosek składa do sądu rodzinnego – sądu rejonowego  wg miejsca zamieszkania wnioskodawcy.  Taki wniosek należy złożyć przed zawarciem małżeństwa, jednakże istnieją także stanowiska opowiadające się za dopuszczalnością udzielenia takiej zgody ex post (po ceremonii ślubnej). Zdarza się bowiem, że choroba przez długi okres czasu przebiega w sposób niezauważalny dla otoczenia, a związane z chorobą okoliczności ujawniają się  dopiero po zawarciu małżeństwa.

Wnioskodawcą może być wyłącznie osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym, która domaga się zezwolenia na zawarcie małżeństwa. Wniosek złożony przez jakąkolwiek inną osobę podlega oddaleniu jako złożony przez osobę nieuprawnioną.

Opłata sądowa wynosi 100 zł.

W postępowaniu nieprocesowym  o udzielenie zgody na zawarcie małżeństwa  sąd wysłuchuje wnioskodawcę i osobę, z którą wnioskodawca chce zawrzeć małżeństwo. Sąd zaciąga opinii biegłego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, nadto  może być przeprowadzony wywiad środowiskowy. W postanowieniu o udzieleniu zezwolenia wymienia się wnioskodawcę oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Niedopuszczalne jest zezwolenie blankietowe – na zawarcie małżeństwa z dowolną osobą.

www.radca-poznan.eu

Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika

Nie zawsze do zawarcia małżeństwa konieczna jest jednoczesna obecność przyszłych małżonków. Może się zdarzyć, że z pewnych względów nie jest możliwe, aby stawili się w tym samym czasie przed kierownikiem USC. Kodeks rodzinny i opiekuńczy umożliwia zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika, choć oczywiście z uwagi na bardzo doniosły i osobisty charakter tej ceremonii, może to nastąpić jedynie w bardzo wyjątkowych wypadkach.
Zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wydaje sąd rodzinny – sąd rejonowy i może to zrobić, gdy występują ku temu ważne powody. Powinny to być przede wszystkim okoliczności, które uniemożliwiają bądź długotrwale utrudniają jednoczesne stawienie się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC. Sąd oceniając czy zachodzą ważne powody bierze pod uwagę sytuację życiową osób zamierzających wstąpić w związek. W ocenie Sądu Najwyższego tylko takie okoliczności należy uznać za ważne powody, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od jednoczesnego obowiązku stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC (por. uchwała SN z 0806.1970r. III CZP 27/70).
Ustawodawca nie stawia szczególnych wymogów dla osoby pełnomocnika, powinna to być jednak osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, choć można także powołując się na treść art. 100 k.c. uznać, że wystarczy choćby ograniczona zdolność do czynności prawnej.
Pełnomocnictwo musi być zawarte na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym (np. przez notariusza albo konsula), musi wymieniać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Brak zachowania wymienionej wyżej formy skutkuje nieważnością pełnomocnictwa, a w dalszej kolejności nieważnością małżeństwa.
W postanowieniu wyrażającym zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika Sąd wymienia także osobę, której udzielono zezwolenia, jak i pełnomocnika oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte.
Wniosek może złożyć jedynie osoba, która ma zdolność do zawarcia małżeństwa i zamierza udzielić pełnomocnictwa ( nie jest uprawniona do złożenia takiego wniosku osoba, z którą ma być zawarty związek małżeński przez pełnomocnika – por. postanowienie SN z 1971r. III CRN 354/71). Opłata sądowa od wniosku wynosi 100 zł ( art. 37 pkt 5 u.k.s.c.).

www.radca-poznan.eu
Kancelaria Radcy Prawnego Sylwia Zaręba
tel. 694 190 468

Alimenty dla małżonka.Podstawa prawna roszczeń.

W trakcie trwania małżeństwa obowiązek wzajemnej pomocy (także finansowej) między małżonkami reguluje art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (zwanego dalej KRO).   Małżonek, który nie otrzymuje pomocy finansowej od drugiego małżonka może wystąpić z powództwem o zaspokojenie potrzeb rodziny.  Są sporne stanowiska co do prawa małżonka do uzyskania świadczeń na podstawie wyżej wskazanego przepisu w przypadku braku wspólnego pożycia (separacja faktyczna) i wspólnych małoletnich dzieci.  Ja skłaniam się do tych poglądów, że także w takiej sytuacji dopóki trwa małżeństwo można żądać określonej kwoty tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny  (por. uchwała SN III CZP 91/86).  Okoliczność, że małżonek pozostający w separacji faktycznej i nie obarczony obowiązkiem wychowania dzieci, jest zdolny do pracy zarobkowej i bądź pracuje bądź ma możność taką pracę uzyskać, sama przez się nie pozbawia go roszczenia do współmałżonka na podstawie art. 27 KRO o zaspokojenie swych potrzeb w zakresie odpowiadającym zasadzie równej stopy życiowej małżonków (por. uchwała SN III CZP 49/76).

W przypadku, gdy małżonkowie pozostają jeszcze we wzajemnym pożyciu można w trybie art. 28 KRO złożyć wniosek do sądu o nakazanie wypłaty wynagrodzenia albo innych należności (np. emerytura, renta), które przypadają małżonkowi nierealizującemu obowiązku zaspokojenia potrzeb rodziny, do rąk drugiego małżonka.

W trakcie trwania sprawy rozwodowej można zgłosić żądanie alimentów na wypadek orzeczenia rozwodu  na podstawie art. 60 KRO, ale ich wymagalność (obowiązek zapłaty) powstanie dopiero w chwili uprawomocnienia się wyroku.  Aby wcześniej otrzymywać świadczenia należy zgłosić  w trakcie trwania procesu o rozwód wniosek o zabezpieczenie potrzeb rodziny w trybie art. 27 KRO.

Pozew o alimenty można także złożyć po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.

Zobowiązany do dostarczania środków utrzymania swemu rozwiedzionemu małżonkowie jest:

1. małżonek ponoszący winę w rozkładzie pożycia
2. małżonek nieponoszący winy w rozkładzie pożycia, o ile drugi małżonek także nie ponosi winy

      W przypadku rozwodu z winy obu stron, bądź w przypadku braku winy po stronie obojga małżonków,  przesłanką alimentów jest niedostatek drugiego małżonka.  Jeżeli rozwód orzeczono z wyłącznej winy jednego małżonka, drugi małżonek – niewinny, ma prawo do alimentów także, gdy nie pozostaje w niedostatku,  ale jego sytuacja ulegała pogorszeniu na skutek rozwodu.

   Wysokość alimentów  zależy od możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do ich uiszczania a także od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej.

Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa: a) wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa, b) z upływem lat pięciu od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności obowiązek ten ulegnie przedłużeniu.

www.radca-poznan.eu

Separacja i jej skutki

Separacja może stanowić alternatywę dla małżonków, którzy z różnych powodów np. religijnych, nie chcą orzeczenia rozwodu. Skutki separacji poza ustaniem małżeństwa są zbliżone do skutków rozwodu.

Sąd może orzec separację, jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia rozumiany jako więź emocjonalna (uczucie miłości), więź fizyczna (współżycie płciowe), więź gospodarcza (prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego). Sąd Najwyższy stwierdził jednak, że gdy przy zupełnym braku więzi duchowej i fizycznej pozostały pewne elementy więzi gospodarczej, rozkład pożycia może być mimo to uznany za zupełny, jeśli utrzymanie elementów więzi gospodarczej (np. wspólnego mieszkania) wywołane zostało szczególnymi okolicznościami (Uchwała Całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 1955 r. I CO. 5/55).

Sąd może oddalić żądanie  orzeczenia separacji, jeżeli mogłoby ucierpieć dobro  małoletnich dzieci albo z innych względów orzeczenie separacji byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Separacja na zgodny wniosek małżonków

W sytuacji, gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci, sąd może orzec separację na podstawie zgodnego żądania małżonków. Wówczas sprawa toczy się w postępowaniu nieprocesowym.  Właściwy do  rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy  według miejsca zamieszkania małżonków, a w przypadku braku takiej podstawy – według miejsca ich pobytu. W sytuacji gdy brak wspólnego zamieszkania albo pobytu małżonków, wniosek należy zgłosić w sądzie właściwym dla jednego z małżonków zgodnie z art. 508 kpc. Opłata sądowa od wniosku wynosi 100 zł.

Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym przypadku następują skutki takie same, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.

Separacja w procesie

Jeśli nie ma zgodnego wniosku małżonków albo posiadają oni małoletnie dzieci  sprawa o separację jest rozpoznawana w procesie. Wyłącznie właściwy do  rozpoznania sprawy jest Sąd Okręgowy  według ostatnie wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym ma jeszcze miejsce zamieszkania lub pobytu. W przypadku braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli nie i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda. Opłata sądowa od pozwu wynosi 600 zł

Sąd może zaniechać orzeczenia o winie tylko na zgodne żądanie małżonków.

Skutki separacji

Orzeczenie separacji ma skutki takie jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód z pewnymi wyjątkami.

Ustaje obowiązek wspólnego pożycia. Sąd może orzec o alimentach na rzecz małżonka, a także z urzędu orzeka o obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania małoletnich dzieci. Sąd orzeka o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Jeżeli małżonkowie mają wspólne mieszkanie, sąd orzeka o sposobie korzystania z tego mieszkania na czas wspólnego w nim zamieszkiwania małżonków. Następuję między małżonkami rozdzielność majątkowa – dopuszczalny jest podział majątku wspólnego. W przypadku śmierci jednego z małżonków, drugi małżonek nie dziedziczy po nim z mocy ustawy  (art. 935 ¹ k.c.)

Jeżeli chodzi o odrębności w skutkach między rozwodem a separacją, to  małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć związku małżeńskiego. Jeżeli wymagają tego względy słuszności małżonkowie pozostający w separacji obowiązani są do wzajemnej pomocy. W orzecznictwie wskazuje się, że pomimo separacji małżonkowie nadal mają obowiązek wierności względem siebie (por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 09.09.2009r.  I ACa 565/09). Jako uzasadnienie takiego stanowiska przyjmuje się, że separacja ma stworzyć warunki do restytucji związku małżeńskiego. Ja jednak uważam inaczej. Gdyby ustawodawca chciał utrzymać ten obowiązek, to wprowadziłby podobne uregulowanie jak w przepisie art. 61 (4) par. 3 krio, w którym wskazano na obowiązek wzajemnej pomocy.

Ważne, że pomimo separacji zgodnie z wyrokiem NSA w Warszawie z dnia 23.04.2008r. II FSK 373/07 małżonkowie nadal pozostają zakwalifikowani do I grupy podatkowej.

Separacja  w świetle dominującego stanowiska w orzecznictwie  wyklucza uzyskanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym mężu ( tak np. SA w Katowicach w wyroku z dnia 13.02.2008r.  III AUa 757/07, NSA w wyroku z 25.01.2007r. II GSK 273/06), chyba że małżonka miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. Natomiast zgodnie z uchwałą SN z dnia 17.01.2012r. w sprawie I UZP 8/11 „Prawo do zasiłku pogrzebowego przysługuje na podstawie art. 77 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) także w razie śmierci małżonka pozostającego w separacji w rozumieniu art. 61⁴ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.” Sąd Najwyższy wskazał, że „Spośród obowiązków, jakimi obciążeni są względem siebie małżonkowie pozostający w separacji, najbardziej doniosłe znaczenie z punktu widzenia prawa do zasiłku pogrzebowego ma obowiązek wzajemnej pomocy, gdy tego wymagają względy słuszności (art. 61⁴ § 3 k.r.o.). Obowiązek ten, jak podkreślono w doktrynie, dotyczy nie tylko sfery materialnej, ale i duchowej, np. wsparcia moralnego w razie choroby. Małżonkowie pozostający w separacji mają zatem nie tylko moralny, ale także prawny obowiązek niesienia sobie pomocy, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Może być to przeniesione na obowiązek pochowania zmarłego małżonka pozostającego w separacji, ponieważ tak nakazują względy moralne, obyczajowe, kulturowe i cywilizacyjne (także-religijne).”

www.radca-poznan.eu

 

 

 

Ubezwłasnowolnienie całkowite z powodu zaburzeń psychicznych

Osoba, która ukończyła 13 lat, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.

Sąd orzeka o ubezwłasnowolnieniu tylko w interesie osoby, która ma być ubezwłasnowolniona i mając na względzie jej dobro.

Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń (sygn. akt I CR 297/71) wskazał, że nie każda choroba psychiczna skutkuje ubezwłasnowolnieniem. Należy brać pod uwagę rodzaj i stopień nasilenia choroby oraz od indywidualne objawy występujące u danej osoby.

Mimo istnienia przesłanek z art. 13 k.c. prowadzących do całkowitego ubezwłasnowolnienia, Sąd może oddalić żądanie ubezwłasnowolnienia, jeżeli sytuacja życiowa chorego jest ustabilizowana, ma on zapewnioną dostateczną opiekę faktyczną i nie zachodzi potrzeba podjęcia żadnych działań wymagających ustanowienia opieki prawnej, a orzeczenie ubezwłasnowolnienia mogłoby prowadzić do zakłócenia wbrew interesom chorego korzystnie uregulowanej sytuacji faktycznej (por. post. SN z dnia 5.1.77 r., I CR 450 / 76, LEX nr 7895).

Ubezwłasnowolnienie całkowite powoduje, że czynności prawne dokonane przez osobę ubezwłasnowolnioną są nieważne, chyba że dotyczą umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego (np. zakup żywności)  i nie pociągają za sobą rażącego pokrzywdzenia  osoby niezdolnej do czynności prawnych.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie składa się do Sądu Okręgowego właściwego według miejsca zamieszkania osoby, która ma zostać ubezwłasnowolniona.

Osobami uprawnionymi do złożenia wniosku są:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy.

Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.

Do wniosku należy dołączyć  świadectwo lekarskie wydanego przez lekarza psychiatrę o stanie psychicznym osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, lub opinię psychologa o stopniu niepełnosprawności umysłowej tej osoby. Jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu pijaństwa, sąd żąda także przedstawienia zaświadczenia poradni przeciwalkoholowej, a jeżeli ubezwłasnowolnienie ma nastąpić z powodu narkomanii – zaświadczenia z poradni leczenia uzależnień.

www.radca-poznan.eu

Powrót do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa

W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód, małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia związku małżeńskiego zmienił nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa ( art. 59 KRIO).
Takie oświadczenie może być złożone w każdym urzędzie stanu cywilnego .
Powrót do nazwiska jest prawem małżonka, który może z niego skorzystać albo nie. Natomiast nie ma żadnych środków prawnych, aby przymusić na drodze sądowej małżonka do rezygnacji z nazwiska nabytego przez zawarcie małżeństwa. Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 02.02.1978r. IV CZ 11/78 „Były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska nabytego przez małżeństwo, jako że kodeks rodzinny i opiekuńczy takiej możliwości nie przewiduje”.
Przy składaniu oświadczenia należy przygotować prawomocny wyrok sądowy o rozwiązaniu małżeństwa oraz do wglądu: dokument tożsamości wnioskodawcy. Należy także uiścić opłatę skarbową w kwocie 11zł.

www.radca-poznan.eu

„Alimenty” dla matki dziecka pozamałżeńskiego

Kobieta w ciąży nie będąca w związku małżeńskim może jeszcze przed urodzeniem się dziecka żądać od mężczyzny, którego ojcostwo zostało uwiarygodnione, aby wyłożył odpowiednią sumę pieniężną na koszty jej utrzymania przez trzy miesiące w okresie porodu oraz na koszty utrzymania dziecka przez pierwsze trzy miesiące po urodzeniu. W tym celu należy złożyć wniosek o zabezpieczenie przyszłych roszczeń alimentacyjnych związanych z ustaleniem ojcostwa ( art. 754 kpc).  Zgodnie z art. 142 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,  termin i sposób zapłaty tej sumy określa sąd.

Uwiarygodnić ojcostwo można powołując  dowód  np.  z : sms-ów, maili, oświadczenia ojca dziecka lub zeznań świadków,  którzy potwierdzą, że w okresie kiedy matka  dziecka zaszła w ciążę, dany mężczyzna był z nią w związku.

Jeżeli chodzi o koszty utrzymania matki, to są to przede wszystkim wydatki poniesione np. na: odzież ciążową, koszty wizyt lekarskich u lekarza ginekologa, witaminy, lepsze odżywianie się oraz inne wydatki np. związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych matki.

Jeżeli chodzi o koszty utrzymania dziecka w okresie trzech pierwszych miesięcy po urodzeniu, to są to np. koszty związane zakupem ubranek dla dziecka, artykułów higienicznych i pielęgnacyjnych, środków czystości, pościeli, ręczników, pieluch, butelek, wózka, łóżeczka, wanienki.

Wniosek o udzielnie zabezpieczenie przyszłych roszczeń alimentacyjnych można złożyć do Sądu Rejonowego właściwego miejscowo według miejsca zamieszkania matki. Po uzyskaniu zabezpieczenia należy w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia się dziecka wytoczyć powództwo o w/w roszczenie.

Osoba dochodząca roszczenia opisanego w niniejszym artykule jest zwolniona z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych.

   www.radca-poznan.eu

Jak zmienić nazwisko dziecka?

Gdy oboje rodzice zmienią nazwisko, to taka zmiana rozciąga się automatycznie z mocy prawa na ich małoletnie dzieci. Jeżeli nazwisko zmieniło tylko jedno z rodziców, dla skuteczności zmiany nazwiska dziecka konieczna jest zgoda drugiego rodzica, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych, nie żyje, nie jest znany albo jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeżeli dziecko ukończyło 13 rok życia, do zmiany nazwiska konieczna jest także jego zgoda.
Wniosek o zmianę nazwiska należy złożyć do kierownika USC właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu wnioskodawcy. Jeżeli takiego miejsca nie można ustalić, należy złożyć wniosek do USC właściwego ze względu na ostatnie miejsce pobytu stałego na terytorium Rzeczypospolitej. Dla wnioskodawcy, który nie ma w Polsce stałego miejsca zamieszkania właściwość miejscową Urzędu Stanu Cywilnego ustala się według ostatniego miejsca zamieszkania w kraju. W sytuacji, gdy nie ma takiego miejsca lub nie można go ustalić, właściwy będzie kierownik Urzędu stanu cywilnego dla miasta stołecznego Warszawy.
Opłata od wniosku wynosi 37zł. Wnioskodawca musi przy złożeniu wniosku przedłożyć dokument stwierdzający tożsamość.
Wniosek o zmianę nazwiska musi zawierać:
1) dane osoby, której zmiana dotyczy:
a) imię (imiona), nazwisko oraz nazwisko rodowe,
b) adres miejsca zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały,
c) w przypadku braku miejsca zameldowania na pobyt , adres pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące,
d) numer PESEL
2) imię i nazwisko, na jakie ma nastąpić zmiana
3) uzasadnienie
Do wniosku o zmianę nazwiska dołącza się następujące dokumenty:
1) odpis zupełny aktu urodzenia;
2) odpis zupełny aktu małżeństwa;
3) odpisy zupełne aktów urodzenia małoletnich dzieci
4) inne dokumenty uzasadniające zmianę nazwiska.
Dokumentów wymienionych w punkcie 1-3 nie dołącza się, jeżeli znajdują się one w USC, w którym dana osoba ubiega się o zmianę nazwiska.
Jeżeli wniosek składa tylko jeden z rodziców należy dołączyć zgodę drugiego rodzica na zmianę nazwiska dziecka a jeżeli dziecko ukończyło 13 rok życia także jego zgodę. Zarówno zgoda drugiego z rodziców, jak i dziecka, powinny być wyrażone osobiście przed właściwym organem (kierownikiem USC lub jego zastępcą właściwym ze względu na ostatnie miejsc pobytu wnioskodawcy) lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
W przypadku braku zgody rodzica spór rozstrzyga sąd opiekuńczy. Trzeba wówczas przed złożeniem wniosku do kierownika USC napisać wniosek do sądu opiekuńczego o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska dziecka. Należy uzasadnić z jakich powodów wnosi się o zgodę na zmianę nazwiska dziecka. Sąd wyrazi zgodę na zmianę nazwiska dziecka, jeżeli uzna, że będzie to zgodne z jego dobrem.

www.radca-poznan.eu

Odpowiedzialność za długi małżonka

Małżonkowie odpowiadają wspólnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich bez zgody drugiego w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny np. związanych z wydatkami na żywność, zakupem podstawowego sprzętu domowego, odzieży, opłat eksploatacyjnych za mieszkanie. Zatem, jeżeli małżonek zawarł bez zgody współmałżonka umowę kredytu na zakup lodówki, to współmałżonek też będzie odpowiedzialny za spłatę zobowiązania. Nawet jednak w takich sytuacjach sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął ( art. 30 § 1 i 2 KRIO).
W przypadku innego rodzaju zobowiązań tj. takich, które nie dotyczą zwykłych potrzeb rodziny a powstały bez zgody małżonka, współmałżonek nie będący dłużnikiem tylko w ograniczonym stopniu odpowiada za dług. Egzekucja co do zasady odbywa się z majątku osobistego dłużnika oraz jego wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, prawa własności przemysłowej oraz innych praw twórcy, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa ( art. 41 § 2 i 3 KRIO).
Przykład: Małżonkowie pozostają w ustawowym ustroju majątkowym. Mąż bez zgody żony zawarł umowę kredytu celem zakupu luksusowego samochodu. Żona będzie musiała znosić egzekucję z wynagrodzenia męża, które w świetle przepisów standowi majątek wspólny. Komornik sądowy nie będzie mógł jednak skierować egzekucji np. do wynagrodzenia żony dłużnika albo do samochodu lub nieruchomości stanowiących majątek wspólny małżonków. Ale od tej zasady jest pewien wyjątek. Jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przez dłużnika przedsiębiorstwa, egzekucja może być prowadzona także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa a stanowiących majątek wspólny.

http://www.radca-poznan.eu

„Wspólny” dom na gruncie męża

Małżonkowie ze środków pochodzących z majątku wspólnego postawili dom na działce nabytej przez jednego z nich jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego. Czy w takiej sytuacji drugi małżonek jest także współwłaścicielem domu? Jak nabyć prawo własności do wspólnie wybudowanego domu?

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym (art. 33 pkt 2) grunt nabyty przed zawarciem małżeństwa stanowi majątek osobisty małżonka. Wszystko, co znajduje się na gruncie (poza pewnymi wyjątkami), należy do właściciela gruntu.

W tej sytuacji dom jest własnością tylko tego małżonka, który jest jednocześnie właścicielem gruntu.

Najtańszym sposobem uzyskania prawa własności przez drugiego małżonka jest zawarcie w formie aktu notarialnego umowy majątkowej małżeńskiej rozszerzającej wspólność o przedmiotową nieruchomość.

Koszt umowy notarialnej to ok. 400zł plus VAT oraz koszty wypisów.

Opłata za wpis do księgi wieczystej to 200zł

Włączenie do majątku małżonków, w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową, nieruchomości stanowiącej majątek odrębny jednego małżonka nie podlega opodatkowaniu, gdyż nie jest nabyciem przez drugiego małżonka tej nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. ( por. wyrok NSA z 09.04.2002r. sygn. akt III SA 2717/00 ).

Innym sposobem uzyskania prawa własności jest darowizna udziału w przedmiotowej nieruchomości, jednakże zawarcie umowy majątkowej rozszerzającą wspólność jest rozwiązaniem najtańszym.

W sytuacji gdyby małżonek nie chciał zawrzeć umowy majątkowej rozszerzającej wspólność lub darowizny, to w sprawie o podział majątku wspólnego także można zgłosić roszczenie o przeniesienie własności udziału w części nieruchomości zajętej pod budynek wzniesiony kosztem majątku wspólnego (uchwała SN z dnia 11 marca 1985 r., sygn. akt III CZP 7/85).

www.radca-poznan.eu