Dzisiejsza uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 97/16 wydana w związku z pojawiającymi się rozbieżnościami w orzecznictwie przesądza na korzyść dłużnika, że „Komornik sądowy nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej, pobieranej na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1138 ze zm.), o podatek od towarów i usług”. Zatem opłatę egzekucyjną ustaloną na podstawie wyżej wskazanych przepisów należy traktować jako brutto tj. już z należnym podatkiem VAT, który odprowadza komornik.
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468
egzekucja długów
Rozwód a długi małżonków
Osoby, które się rozwiodły często proszą mnie o pomoc w rozliczeniu długów zaciągniętych na budowę wspólnego domu albo zakup wspólnego mieszkania. Najczęściej problem dotyczy zobowiązań zabezpieczonych hipoteką i jedynie częściowo spłaconych.
Jeżeli dług został zaciągnięty przez oboje małżonków, to jego spłacenie w całości albo w części z majątku wspólnego w czasie trwania wspólności ustawowej nie powoduje żadnych rozliczeń między małżonkami. Natomiast w przypadku spłaty długu w całości lub w części po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (np. na skutek rozwodu albo zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej bądź orzeczenia sądu) małżonek, który spłacił taki dług może żądać rozliczenia. Do takiej sytuacji dochodzi dość często po rozwodzie, gdyż umowy kredytowe na sfinansowanie mieszkania są najczęściej zawierane na 25 bądź więcej lat. Małżeństwo ustaje, ale kredyt trzeba spłacać nadal.
W sytuacji gdy długi wiążą się z majątkiem wspólnym np. kredytem zaciągniętym na wspólne mieszkania i część długu zostanie spłacona przez małżonka po rozwodzie, to rozliczenie następuje w oparciu o odpowiednie stosowanie art. 207 k.c. Takie roszczenie o zwrot połowy spłaconego kredytu stosowanie do art. 686 kpc w zw. z art. 567 par. 3 kpc podlega rozpoznaniu w sprawie o podział majątku wspólnego. Małżonek ma prawo do zwrotu od drugiego małżonka połowy spłaconego przez sobie długu. Zatem przy rozpoznaniu wniosku o podział majątku wspólnego można złożyć wniosek o rozliczenie tak dokonanych nakładów na majątek wspólny. Takie rozliczenie jest także możliwe bez wnoszenia sprawy o podział majątku wspólnego np. w procesie o zapłatę.
Uwaga! W postępowaniu o podział majątku wspólnego nie można ze skutkiem wobec wierzyciela zwolnić z zobowiązania jednego małżonka i obciążyć tym obowiązkiem drugiego. Często słyszę pytanie: Czy sąd może byłego małżonka zwolnić od obowiązku spłaty takiego wspólnego długu zaciągniętego na sfinansowanie wspólnego mieszkania? Niestety sąd nie może tego uczynić. W takiej sprawie nie można stosować art. 30 par. 2 zd. 1 krio, który stanowi, że „Z ważnych powodów sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął.” Przepis ten bowiem dotyczy tylko zobowiązań związanych z zaspokojeniem zwykłych potrzeb rodziny (tj. normalnych, codziennych potrzeb rodziny np. zakup żywności) i nie obejmuje należności związanych z zakupem nieruchomości. W praktyce sądowej zdarza się, że sąd dopuszcza możliwość zawarcia ugody między małżonkami, w której jeden z byłych małżonków zobowiązuje się wobec drugiego, że spłaci kredyt mieszkaniowy samodzielnie. Taka umowa wywoła jednak jedynie skutek tylko między osobami, które umowę zawarły i nie wpływa na sytuację wierzyciela- chyba, że wyraziłby na to zgodę. Wówczas można zastosować instytucję zwolnienia z długu art. 519 par. 2 pkt 2 kc (bank może, ale nie musi wyrazić zgody na spłatę kredytu tylko przez jednego z małżonków zawierających umowę kredytową).
Kara umowna za przedwczesne rozwiązanie umowy z operatorem sieci telefonii komórkowej, naruszenie obowiązku utrzymywania aktywnej karty SIM
Niedawno uprawomocniła się sprawa, którą mój klient toczył z operatorem jednej z sieci telefonii komórkowej. Z uwagi na sytuację materialną nie był w stanie dalej uiszczać abonamentu i doszło do rozwiązania umowy przed ustalonym terminem jej trwania. Konsument zobowiązał się przez okres 2 lat utrzymywać w aktywności kartę SIM. W sytuacji, gdyby nie wykonał tego zobowiązania, miał zapłacić wysoką karę umowną.
Operator sieci komórkowej złożył pozew, w którym domagał się zapłaty kary umownej w wysokości kilku tysięcy złotych. W sprawie podniosłam zarzut, że w istocie karę umowną zastrzeżono na wypadek niewykonania świadczenia pieniężnego. Zgodnie bowiem z przepisem art. 483 par. 1 k.c kara umowna może dotyczyć jedynie świadczenia o charakterze niepieniężnym. Powodowi przecież nie chodziło o to, aby abonent utrzymywał aktywną kartę SIM tylko o to, aby płacił abonament w terminie. Zapis w umowie zobowiązujący do utrzymywania aktywnej karty SIM miał na celu obejście przepisów o karze umownej a tym samym zgodnie z art. 58 par. 1 k.c. powinien zostać uznany za nieważny. Powód w pozwie nawet sam przyznał, że kara umowna miała stanowić zabezpieczenie przed klientami, którzy nie płacą za usługi. Powód wskazał, że dezaktywacja karty SIM następuje w przypadku, rozwiązania umowy z klientami na skutek braku zapłaty. Powołałam się na stanowisko Sądu Rejonowego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia 14.10.2014r. na tle zbliżonego stanu faktycznego jak w niniejszej sprawie. W przedmiotowym orzeczeniu podkreślono, że „Podstawowym obowiązkiem pozwanego (i tym właśnie, z którego naruszenia powód wywodzi obowiązek zapłaty kary umownej) był obowiązek zapłaty za usługi telekomunikacyjne, do tego bowiem sprowadza się utrzymywanie aktywnej karty SIM. Nie ulega wątpliwości, że obowiązek ten ma charakter pieniężny. Wobec tego, zastrzeżenie kary umownej za jego naruszenie pozostaje w sprzeczności z art. 483 § 1 k.c.” Argumentację Sądu Rejonowego w Łodzi podtrzymał Sąd Okręgowy w Łodzi, który oddalił apelację operatora sieci komórkowej ( wyrok z 19.01.2015r. w sprawie III Ca 1878/14 publik. http://orzeczenia.ms.gov.pl).
Poza tym w umowie przewidziano jedynie dla abonenta karę umowną. Tymczasem zgodnie z art. 385 (3) pkt 16 k.c. uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności: nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy. W niniejszej sprawie tylko pozwany abonent był obciążany karą umowną w przypadku rezygnacji z wykonania umowy.
Powód podniósł, że dopuszczalność kary umownej wynika z art. 57 ust. 6 prawa telekomunikacyjnego. Tymczasem dyspozycja tego przepisu jedynie ogranicza wysokość roszczeń, których może dochodzić operator telekomunikacyjny. Przepis ten nie zawiera upoważnienia dla operatorów telekomunikacyjnych do zastrzegania kar umownych w sytuacjach nie przewidzianych art. 483 § 1 k.c. Podniosłam, że powód mógł obciążyć pozwanego obowiązkiem zwrotu otrzymanej ulgi z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy na podstawie art. 57 prawa telekomunikacyjnego, ale nie mógł tej opłaty nazwać karą umowną. Powód jest przedsiębiorcą i miał pełną świadomość skutków użycia w umowie nazwy „kara umowna”. Kara umowna wywołuje skutki określone w art. 483 i 484 k.c. ( to te przepisy regulują miarkowanie kary umownej). Zupełnie czymś innym jest obciążenie abonenta obowiązkiem zwrotu otrzymanej ulgi. Zasady ustalania górnej granicy tej opłaty ustala art. 57 prawa telekomunikacyjnego, a nie kodeks cywilny, jak to ma miejsce w przypadku kary umownej. Przy czym to powód powinien wykazać jaką faktycznie ulgę otrzymał pozwany. W przeciwnym razie w umowie dostawca usługi telekomunikacyjnej mógłby wpisać sobie dowolną kwotę podając ją jako kwotę ulgi, a to prowadziliby do obejścia art. 57 ust. 6 prawa telekomunikacyjnego. W sprawie powód nie wykazał nawet ile rzeczywiście wynosiła wysokość otrzymanej przez mojego klienta ulgi, a OWU na które się powołał nie określały ile wynosi wartość usługi bez rabatu.
Sąd Rejonowy Poznań -Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu podzielił prezentowane przeze mnie stanowisko i oddalił roszczenie skierowane przeciwko mojemu klientowi. Sąd uznał, że zapis o karze umownej naruszał art. 483 § 1 k.c. Poza tym stanowił niedozwoloną klauzulę umowną, gdyż nie był uzgodniony indywidualnie z konsumentem i tylko abonent był obciążony karą umowną na wypadek rezygnacji z wykonania umowy.
Należy zatem dokładnie przeczytać umowę z operatorem sieci telefonii komórkowej oraz dołączone do niej Ogólne Warunki Umów i dokonać analizy zapisów dotyczących obowiązku zapłaty kary umownej. Z pewnością warto rozważyć kontakt z profesjonalnym prawnikiem np. radcą prawnym, gdyż jego fachowa pomoc może ochronić przed zapłatą bardzo wysokich kar umownych.
Egzekucja długów małżonka
Małżonkowie odpowiadają wspólnie za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z nich bez zgody drugiego w sprawach wynikających z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny np. związanych z wydatkami na żywność, zakupem podstawowego sprzętu domowego, odzieży, opłat eksploatacyjnych za mieszkanie. Zatem, jeżeli małżonek zawarł bez zgody współmałżonka umowę kredytu na zakup lodówki, to współmałżonek też będzie odpowiedzialny za spłatę zobowiązania. Nawet jednak w takich sytuacjach sąd może na żądanie jednego z małżonków postanowić, że za powyższe zobowiązania odpowiedzialny jest tylko ten małżonek, który je zaciągnął ( art. 30 § 1 i 2 KRIO).
W przypadku innego rodzaju zobowiązań tj. takich, które nie dotyczą zwykłych potrzeb rodziny a powstały bez zgody małżonka, współmałżonek nie będący dłużnikiem tylko w ograniczonym stopniu odpowiada za dług. Egzekucja co do zasady odbywa się z majątku osobistego dłużnika oraz jego wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw autorskich i praw pokrewnych, prawa własności przemysłowej oraz innych praw twórcy, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa ( art. 41 § 2 i 3 KRIO).
Przykład: Małżonkowie pozostają w ustawowym ustroju majątkowym. Mąż bez zgody żony zawarł umowę kredytu celem zakupu luksusowego samochodu. Żona będzie musiała znosić egzekucję z wynagrodzenia męża, które w świetle przepisów standowi majątek wspólny. Komornik sądowy nie będzie mógł jednak skierować egzekucji np. do wynagrodzenia żony dłużnika albo do samochodu lub nieruchomości stanowiących majątek wspólny małżonków. Ale od tej zasady jest pewien wyjątek. Jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przez dłużnika przedsiębiorstwa, egzekucja może być prowadzona także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa a stanowiących majątek wspólny.
Przedawnienie roszczenia o zwrot pożyczki udzielonej przez bank
Po trzech latach przedawniają się roszczenia banku o zwrot pożyczki. Termin trzech lat liczy się od dnia wymagalności roszczenia tj. od dnia kiedy bank mógł od nas żądać zwrotu pieniędzy. Początek biegu przedawnienia roszczenia o zwrot pożyczki wiąże się z datą skutecznego złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy pożyczki i upływem wskazanego w nim 30-dniowego okresu wypowiedzenia.
Jeżeli bank wytoczy powództwo o zwrot pożyczki po upływie trzech lat od dnia wymagalności roszczenia, pozwany może się bronić zarzutem przedawnienia. Skuteczne podniesienie tego zarzutu w odpowiedzi na pozew lub w sprzeciwie od nakazu zapłaty, będzie skutkowało oddaleniem powództwa.
Bank może jednak doprowadzić do przerwania biegu przedawnienia np. jeżeli przed upływem trzech lat od wypowiedzenia umowy kredytu wystąpi do sądu o nadanie klauzuli wykonalności na bankowy tytuł egzekucyjny.
Także dłużnik może spowodować przerwanie biegu przedawnienia np. jeżeli na skutek ugody zawartej z bankiem uzna powództwo.
Przerwanie biegu przedawnienia powoduje, że termin ten biegnie od początku.
TWOJE PRAWO 