Jak przygotować się do rozprawy o alimenty ?

Sposób przygotowania do rozprawy o alimenty zależy od tego czy dochodzimy przed sądem tych świadczeń (jesteśmy powodami, bądź nasze dziecko jest powodem a my w jego imieniu jako przedstawiciele ustawowi domagamy się alimentów), czy też przeciwko nam toczy się postępowanie (wówczas jesteśmy pozwanymi). W niniejszym artykule tylko w sposób ogólny wskażę na co zwrócić uwagę, gdyż sytuacje i okoliczności związane z dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych mogą być bardzo różne.
Powód powinien udowodnić wszystkie te okoliczności, od których zależy istnienie obowiązku alimentacyjnego oraz wysokość alimentów przedkładając na to odpowiednie dowody np. z zeznań świadków i z dokumentów.
Osoba, która domaga się zasądzenia od rodzica alimentów w imieniu małoletniego dziecka powinna wykazać, że na pozwanym w ogóle spoczywa obowiązek alimentacyjny (np. jest ojcem dziecka, na tę okoliczność należy załączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka). W przypadku rozwiedzionego małżonka, który domaga się alimentów na swoją rzecz, musi wykazać, że pozostaje w niedostatku (jeżeli rozwód zakończył się bez orzeczenia o winie lub z winy obu stron) albo, że rozwód spowodował istotne pogorszenie się jego sytuacji finansowej ( w przypadku rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka).
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej i możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Powód powinien wykazać jakie są jego usprawiedliwione potrzeby (np. jaka kwota jest konieczna na: wyżywienie, odzież i obuwie, środki czystości, opłaty związane z mieszkaniem, w przypadku dzieci w wieku szkolnym dochodzą koszty wyprawki szkolnej oraz wydatki związane ze szkołą jak np. komitet rodzicielski, klasowe, koszty wycieczek szkolnych, jeżeli osoba uprawniona do alimentów choruje należy doliczyć koszty związane z leczeniem). Oczywiście wyżej wymienione wydatki mają jedynie charakter przykładowy, bo potrzeby osób uprawnionych mogą być różne. Do pozwu należy załączyć dokumenty np. faktury, rachunki, paragony związane z ponoszonymi wydatkami ( w szczególności opłaty za mieszkanie ).
Jak już wcześniej wskazałam wysokość alimentów zależy także od możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do alimentów, zatem osoby dochodzące tych świadczeń muszą wykazać ile taka osoba może zarobić przy dołożeniu należytej staranności, na jakiej stopie życiowej żyje, czy posiada wartościowe składniki majątkowe (czasami mogą być pomocne i wskazywać na dobrą sytuację pozwanego zdjęcia zamieszczone na portalach społecznościowych takich jak np. facebook).
Prawidłowe przygotowanie pozwu z pewnością bardzo ułatwi późniejsze przygotowanie do rozprawy. Należy opisać potrzeby osoby uprawnionej do alimentów i je jak najlepiej udokumentować. Jeżeli nie są znane zarobki osoby zobowiązanej do alimentów, można w pozwie zwrócić się do Sądu, aby zobowiązał pozwanego do przedłożenia zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach (Sąd robi to często z urzędu zatem nawet bez wniosku). Gdy pozwany ukrywa dochody przydatne mogą być dowody z zeznań świadków, jeżeli mają oni wiedzę o jego zarobkach i sytuacji majątkowej. Można także w pozwie złożyć wniosek, aby Sąd zwrócił się do Urzędu Pracy o informację czy jest praca dla osób z wykształceniem i doświadczeniem jakie posiada pozwany i za jakim wynagrodzeniem. Warto wówczas w pozwie wskazać jakie ma wykształcenie pozwany, w jakich zawodach pracował, jakie odbył szkolenia i kursy.

       Osoba zobowiązana do alimentów, z chwilą doręczenia jej odpisu pozwu może ustosunkować się do treści tego pisma procesowego. Może zakwestionować np. zasadność niektórych wydatków albo ich wysokość, a także przedłożyć dowody na okoliczność swoich potrzeb (ponoszonych przez siebie wydatków związanych z utrzymaniem). Jeżeli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych płaci alimenty dobrowolnie, często spotka się z dzieckiem, kupuje mu prezenty, to także warto w odpowiedzi na pozew zwrócić na to Sądowi uwagę. Oczywiście rzadko się zdarza, aby małoletnie dziecko, które domaga się alimentów, miało swój majątek i dochody, ale tego nie można wykluczyć. Czasami dziecko otrzymuje w spadku wartościowe przedmioty, które przynoszą dochód np. mieszkanie, które może być wynajmowane osobom trzecim. Wówczas osoba zobowiązana do alimentów, może także na taką okoliczność się powołać, co sąd powinien wziąć pod uwagę ustalając wysokość alimentów.

Zgodnie z art. 135 par. 3 krio na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają (zatem Sąd nie może pomniejszyć alimentów z uwagi na otrzymywanie przez uprawnionego tych świadczeń):
1) świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016 r. poz. 169, 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2) świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3) świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60 i 245);
4) świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60).
Zaświadczenie o zarobkach

Zaświadczenie o zarobkach 

Sąd najczęściej zobowiązuje strony do przedłożenia na rozprawę zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach za okres 3 miesięcy (czasem nawet 6 albo 12 miesięcy). Jak ktoś nie pracuje, powinien przedłożyć dokument z urzędu pracy, że jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, natomiast jeżeli przyczyną pozostawania bez pracy jest choroba, to należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie, z którego wynika niezdolność do pracy całkowita lub częściowa.

Przebieg rozprawy
Na rozprawie Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe m.in. przesłuchuje strony ustalając okoliczności, od których zależy wysokość alimentów. Sąd zapyta o potrzeby osoby uprawnionej do alimentów, o wysokość wydatków przeznaczanych na ten cel. Z całą pewnością w przypadku alimentów na rzecz małoletnich dzieci pojawią się pytania dotyczące zarobków rodziców. Nadto Sąd przeprowadzi dowody zawnioskowane przez strony, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ugodowe załatwienie sprawy przed Sądem

Strony mają możliwość zawarcia ugody przed Sądem, wówczas nie zostanie wydany wyrok a postępowanie umarza się. Treść ugody jest odnotowana w protokole rozprawy i po nadaniu klauzuli wykonalności sąd  wysyła tytuł wykonawczy osobie uprawnionej do alimentów (uprawnia on do egzekucji komorniczej, jeżeli alimenty nie są płacone dobrowolnie).
Sylwia Zaręba
radca prawny
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468