Czy można odrzucić spadek zanim zostało się spadkobiercą? Zdarza się, że krewni nie mają ze sobą bliskich relacji i chcieliby po śmierci np. dziadka, dalszego wuja, jak najszybciej spadek odrzucić na wszelki wypadek, gdyby zostali spadkobiercami. Mają bowiem świadomość, że majątku nie ma, za to w grę mogą wchodzi długi. W przypadku gdy ktoś dochodzi do dziedziczenia dopiero na skutek odrzucenia spadku przez inną osobę ( np. dziecko dziedziczące z ustawy po swojej babci na skutek odrzucenia spadku przez swoją matkę) nie powinien odrzucać spadku przed krewnymi dziedziczącymi przed nim, może to bowiem skutkować uznaniem bezskuteczności takiego oświadczenia ( tj. takie oświadczenie o odrzuceniu spadku nie wywoła skutków prawnych, zajdzie takie stan jakby oświadczenia w ogóle nie złożono). Sąd Najwyższy w uchwale z 19.10.2019r. sygn. akt III CZP 36/18 wskazał, że „Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przez osobę, w stosunku do której nie rozpoczął jeszcze biegu termin określony w art. 1015 § 1 k.c., jest bezskuteczne.”
Przepis art. 1015 § 1 k.c. stanowi, że odrzucenie spadku może być złożone w terminie sześciu miesięcy, obliczanym „od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.” Jest to termin zawity, z upływem którego wygasa uprawnienie do odrzucenia spadku. Podstawowym tytułem dziedziczenia jest testament. W wypadku dziedziczenia testamentowego termin określony w art. 1015 § 1 k.c. do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku rozpoczyna bieg w dniu, w którym spadkobierca dowiedział się, że został powołany do dziedziczenia w testamencie. W sytuacji gdy nie ma testamentu (np. nigdy go nie sporządzono lub został odwołany lub stwierdzono jego nieważność) i dochodzi do dziedziczenia z ustawy, spadkobierca ma 6 miesięcy na odrzucenie spadku od dnia kiedy dowiedział się o tytule swojego powołania. Dla spadkobiercy ustawowego dzień ten jest zwykle tożsamy z dniem dowiedzenia się przezeń o śmierci spadkodawcy (art. 924, 925 k.c.), gdy już wówczas nie była mu obca znajomość stosunków rodzinnych, na których opiera się powołanie go w określonej kolejności do dziedziczenia ustawy (art. 931 i n. k.c.). Jeżeli taki spadkobierca wiedział o istnieniu innych osób, które wyłączają go od dziedziczenia z ustawy, to omawiany termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku rozpocznie się później, to jest od dnia, w którym dowiedział się o uznaniu za niegodnego dziedziczenia spadkobiercy wyłączającego (art. 928 § 1 k.c.), czy też od dnia, w którym osoba mająca silniejsze od niego prawa spadkowe odrzuciła spadek (art. 1020 k.c.) np. wnuk dziedziczący po dziadku na skutek odrzucenia spadku przez rodzica.
Sylwia Zaręba
radca prawny
tel. 694190468
TWOJE PRAWO 