Rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można wyłącznie przez testament. Ustawodawca wprowadził zakaz testamentów wspólnych, co oznacza, że oświadczenie woli zawierające rozporządzenie majątkiem na wypadek śmierci może dotyczyć tylko jednej osoby. Nie jest zatem dopuszczalne, aby np. małżonkowie wspólnie sporządzili testament, każdy z nich powinien swoją ostatnią wolę zawrzeć w osobnym dokumencie. Spadkodawca ma swobodę w dysponowaniu swoim majątkiem. Ta swoboda oznacza możliwość powołania dowolnej osoby ( z kręgu krewnych lub całkowicie obcych) o ile osoba ta żyje w chwili otwarcia spadku (tj. w chwili śmierci spadkodawcy), a w przypadku osób prawnych musi ona istnieć w chwili otwarcia spadku.
W testamencie do dziedziczenia można powołać jedną lub więcej osób. Jeżeli powołanie do spadku ma dotyczyć więcej niż jednej osoby, to spadkodawca powinien określić ich udziały Jeżeli tego nie zrobi każdy ze spadkobierców będzie dziedziczył w częściach równych. Nie jest konieczne wskazywanie imienia i nazwiska spadkobiercy, ale konieczne jest użycie takich określeń przez testatora, aby było możliwe zindywidualizowanie tej osoby np. „ spadek po mnie ma dziedziczyć mój najstarszy syn”. Spadkodawca może użyć w testamencie zwrotów jakichkolwiek, z których będzie wynikała wola powołania do dziedziczenia np. „powołuję do spadku, ustanawiam spadkobiercą po mnie”, przekazuję spadek po mnie”. Problemy pojawiają się przy użyciu określenia „zapisuję”. W takiej sytuacji może pojawić się wątpliwość czy spadkodawca miał zamiar ustanowić zapis czy też powołać spadkobiercę. Ten problem został jednak omówiony przy innym wpisie na blogu pt. „Rozporządzenie w testamencie poszczególnymi przedmiotami może oznaczać powołanie spadkobiercy”.
Spadkodawca nie może jednak powołać spadkobiercy pod warunkiem ( np. „ Ustawiam spadkobiercą mojego najstarszego syna pod warunkiem, że zawrze on związek małżeński) lub z zastrzeżeniem terminu. Takie zastrzeżenia uważa się za nie istniejące, chyba że z treści tego testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia spadkobierca nie zostałby powołany. Wówczas takie zastrzeżenia spowodują nieważność testamentu.
Spadkodawca może w każdej chwili odwołać zarówno cały testament jak i jego poszczególne postanowienia. Odwołanie testamentu może nastąpić w sposób dorozumiany np. jeżeli w tym celu testator zniszczy taki dokument, lub też sporządzi nowy testament, w którym odwoła wcześniej spisaną ostatnią wolę.
Sylwia Zaręba radca prawny
www.radca-poznan.eu
radca prawny Poznań- Grunwald
Rozporządzenie w testamencie poszczególnymi przedmiotami może oznaczać powołanie spadkobiercy.
Spadkodawca powołując spadkobiercę do spadku najczęściej używa określeń „Ustanawiam moim spadkobiercą …… „ Powołuję do całości mego spadku….”, „ Chce, aby spadek po mnie dziedziczył ……”. Nie ma wówczas większych wątpliwości co do rzeczywistej woli spadkodawcy.
Zdarza się jednak ( i to stosunkowo często), że spadkodawca w testamencie wymieni poszczególne przedmioty majątkowe, które przeznaczy dla określonej osoby np. „Zapisuję córce mieszkanie, zaś synowi samochód.” Zgodnie z art. 948 k.c. testament należy tak tłumaczyć, ażeby zapewnić możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy. Jeżeli w oparciu o treść testamentu nie można w sposób jednoznaczny ustalić rzeczywistej woli spadkodawcy tj. czy spadkodawca ustanowił zapis czy też powołał spadkobiercę, a rozporządzenia na rzecz określonej osoby obejmują prawie cały lub cały spadek, zastosowanie znajduje reguła wyrażona w art. 961 k.c., zgodnie z którą ustawodawca wprowadza „domniemanie powołania spadkobiercy (spadkobierców). Spadkobierca będzie właścicielem także innych przedmiotów wchodzących w skład spadku, choć nie zostały wymienione w testamencie. Jeżeli zaś Sąd uznałby daną osobę za zapisobiorcę, wówczas miałoby miejsce dziedziczenie ustawowe i spadkobiercy musieliby wykonać zapis na rzecz zapisobiercy np. przenieść na własność przedmiot zapisany w testamencie. W orzecznictwie przeważa pogląd, że to chwila sporządzenie testamentu decyduje o ustaleniu, czy rozporządzenie spadkodawcy wyczerpuje prawie cały spadek. Należy zatem ustalić stan spadku na dzień sporządzenia testamentu. ( np. uchwała SN z dnia 16.09.1993r. III CZP 122/93, postanowienie SN z 28.10.1997r. I CKN 276/97).
Przykład: Spadkodawca w chwili śmierci był wdowcem i miał dwie córki i syna. Napisał testament, w którym wskazał, że „Zapisuję najstarszej córce mieszkanie, zaś najmłodszej córce samochód.” W skład spadku oprócz mieszkania o wartości 200.000 zł i samochodu o wartości 100.000, wchodzi także niezbudowana działka o wartości 200.000 zł.
W takiej sytuacji nie możemy uznać, że spadkodawca rozporządził prawie całym majątkiem, gdyż nie objął ostatnią wolą cennego składnika majątkowego tj. działki o wartości 200.000 zł. Dojdzie do dziedziczenia ustawowego, każde z dzieci będzie dziedziczyć w 1/3.
Gdyby jednak w skład spadku wchodziło jedynie mieszkanie o wartości 200.000 zł i samochód o wartości 100.000 zł, należałoby uznać, że ma miejsce dziedziczenie na podstawie testamentu, najstarsza córka dziedziczyłaby w udziale wynoszącym 2/3, zaś najmłodsza w 1/3, syn nie dziedziczyłby po ojcu.
Sylwia Zaręba radca prawny
Kasacja od wyroku w sprawie karnej
Kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia. Zgodnie z art. 519 kpk może być wniesiona od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie w sprawie (zatem nie przysługuje od wyroków sądów odwoławczych uchylających zaskarżony wyrok do ponownego rozpoznania) oraz od postanowienia sądu odwoławczego o umorzeniu postępowania i zastosowaniu środka zabezpieczającego określonego w art. 93 a kk.
Wyrok jest prawomocny, gdy nie przysługuje od niego zwykły środek zaskarżenia.
Kto może złożyć kasację?
Kasację może wnieść strona, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli nie zaskarżyła orzeczenia sądu pierwszej instancji, nie może wnieść kasacji od orzeczenia odwoławczego, w sytuacji gdy orzeczenie sądu pierwszej instancji utrzymano w mocy lub zmieniono na jej korzyść, chyba że wystąpiły uchybienia wymienione w art. 439 kpk (bezwzględne przyczyny odwoławcze).
Nadto, Minister Sprawiedliwości — Prokurator Generalny, a także Rzecznik Praw Obywatelskich może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie. Także Rzecznik Praw Dziecka może wnieść kasację od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie, jeżeli przez wydanie orzeczenia doszło do naruszenia praw dziecka.
Kasację na korzyść można wnieść jedynie w razie skazania oskarżonego za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. Kasację na niekorzyść można wnieść jedynie w razie uniewinnienia oskarżonego albo umorzenia postępowania z przyczyn wskazanych w art. 17 § 1 pkt 3 i 4 oraz z powodu niepoczytalności sprawcy. Przy czym ograniczeń tych się nie stosuje, jeżeli kasacja została wniesiona z powodu uchybień wymienionych w art. 439 kpk oraz w wypadku określonym w art. 521 kpk .
Podstawy kasacji
Kasacja może być wniesiona tylko z powodu uchybień wymienionych w art. 439 lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia. O istotnym wpływie na treść zaskarżonego orzeczenie w rozumieniu art. 523 § 1 k.p.k. można mówić jedynie wtedy, gdy jest możliwe wykazanie, że kwestionowane rozstrzygnięcie byłoby w istotny sposób odmienne od tego, które w sprawie zostało wydane. Podnoszone w kasacji zarzuty muszą wskazywać na rażące naruszenie prawa, do którego doszło w postępowaniu odwoławczym, co w konsekwencji mogło mieć istotny wpływ na treść orzeczenia sądu odwoławczego. Niedopuszczalne jest więc bezpośrednie kwestionowanie w kasacji orzeczenia sądu I instancji, a także ustaleń faktycznych. Zarzuty podniesione w kasacji pod adresem orzeczenia sądu I instancji podlegają rozważeniu przez sąd kasacyjny tylko w takim zakresie, w jakim jest to nieodzowne dla należytego rozpoznania zarzutów stawianych orzeczeniu sądu odwoławczego. Kasacja nie może być wniesiona wyłącznie z powodu niewspółmierności kary. Z tym, że tego ostatniego ograniczenia nie stosuje się, jeżeli kasacje wnosi Minister Sprawiedliwości — Prokurator Generalny w sprawach o zbrodnie.
Kasację można oprzeć np. na naruszeniu art. 457 par. 3 kpk. Wskazać należy, że w uzasadnieniu sąd II instancji powinien podać, czym się kierował wydając wyrok oraz dlaczego zarzuty i wnioski apelacji uznał za zasadne albo niezasadne. Oznacza to, że motywacyjna część orzeczenia odwoławczego winna zawierać niezbędne wyjaśnienie zasadności podjętych decyzji w granicach koniecznych do zrozumienia podstaw rozstrzygnięcia zawartego w tym orzeczeniu. Szczegółowość tego uzasadnienia winna być kształtowana w sposób zróżnicowany, zależny od racjonalnych potrzeb wyznaczonych zawartością uzasadnienia wyroku sądu I instancji i wartością skargi apelacyjnej związanej z podniesionymi zarzutami i ich uzasadnieniem. Lakoniczność, braki w uzasadnieniu mogą, choć nie muszą skutkować wyrokiem uwzględniającym kasację. Wydanie orzeczenia kasatoryjnego wymaga bowiem uprzedniego wykazania, że niedostatki uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego są w istocie konsekwencją rażących uchybień na etapie wyrokowania, związanych z nierozpoznaniem bądź wadliwym rozpoznaniem zarzutów apelacyjnych. Można także zarzucić naruszenie art. 433 par. 2 kpk jeżeli sąd odwoławczy nie rozważył należycie zarzutów apelacyjnych.
TERMIN
Termin do wniesienia kasacji dla stron wynosi 30 dni od daty doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem. Wniosek o doręczenie orzeczenia z uzasadnieniem należy zgłosić w sądzie, który wydał orzeczenie, w terminie zawitym 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia.
Niedopuszczalne jest uwzględnienie kasacji na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU
Strona wnosi kasację do Sądu Najwyższego za pośrednictwem sądu odwoławczego.
PRZYMUS ADWOKACKO-RADCOWSKI
Jeżeli kasacja nie pochodzi od prokuratora, Ministra Sprawiedliwości — Prokuratora Generalnego, Rzecznika Praw Obywatelskich albo Rzecznika Praw Dziecka, powinna być sporządzona i podpisana przez obrońcę lub pełnomocnika będącego adwokatem albo radcą prawnym.
OPŁATA
Do kasacji strona dołącza dowód uiszczenia opłaty sądowej ( zgodnie z obecnie obowiązującym rozporządzeniem jest to kwota 450 zł jeżeli w pierwszej instancji wyrok wydawał sąd rejonowy i 750 zł jeżeli w pierwszej instancji wyrok wydawał sąd okręgowy), nie dotyczy to prokuratora. Osoba pozbawiona wolności nie uiszcza opłaty przy wnoszeniu kasacji, w wypadku pozostawienia bez rozpoznania albo oddalenia wniesionej przez nią kasacji zasądza się od niej opłatę. Żołnierz odbywający zasadniczą służbę wojskową lub pełniący służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza zawodowego nie uiszcza opłaty.
WSTRZYMANIE WYROKU
W razie wniesienia kasacji Sąd Najwyższy może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia, jak i innego orzeczenia, którego wykonanie zależy od rozstrzygnięcia kasacji. Wstrzymanie wykonania orzeczenia można połączyć z zastosowaniem środków określonych w art. 266, 271, 272, 275 i 277.
ORZECZENIE SĄDU NAJWYŻSZEGO
Sąd kasacyjny wydaje postanowienie na posiedzeniu bez udziału stron, chyba że prezes Sądu Najwyższego zarządzi inaczej. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy oddala kasację albo zaskarżone orzeczenie uchyla w całości lub w części. Uchylając zaskarżone orzeczenie Sąd Najwyższy przekazuje sprawę właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania albo umarza postępowanie, a jeżeli skazanie jest oczywiście niesłuszne – uniewinnia oskarżonego.
Z chwilą uchylenia wyroku wykonanie kary i środka karnego ustaje; karę i środek karny już wykonane — w wypadku późniejszego ponownego skazania — zalicza się odpowiednio na poczet nowo orzeczonej kary lub środka karnego.
Sąd Najwyższy, uchylając orzeczenie, może zastosować środek zapobiegawczy. Na postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania służy zażalenie do równorzędnego składu Sądu Najwyższego.
W razie uchylenia prawomocnego wyroku o warunkowym umorzeniu postępowania lub orzekającego karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, w wypadku ponownego orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania lub kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, na poczet okresu próby zalicza się okres próby, który upłynął od uprawomocnienia się wyroku do daty jego uchylenia.
Sylwia Zaręba
radca prawny
www.radca-poznan.eu tel. 694 190 468
Jak przygotować się do rozprawy o alimenty ?
Sposób przygotowania do rozprawy o alimenty zależy od tego czy dochodzimy przed sądem tych świadczeń (jesteśmy powodami, bądź nasze dziecko jest powodem a my w jego imieniu jako przedstawiciele ustawowi domagamy się alimentów), czy też przeciwko nam toczy się postępowanie (wówczas jesteśmy pozwanymi). W niniejszym artykule tylko w sposób ogólny wskażę na co zwrócić uwagę, gdyż sytuacje i okoliczności związane z dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych mogą być bardzo różne.
Powód powinien udowodnić wszystkie te okoliczności, od których zależy istnienie obowiązku alimentacyjnego oraz wysokość alimentów przedkładając na to odpowiednie dowody np. z zeznań świadków i z dokumentów.
Osoba, która domaga się zasądzenia od rodzica alimentów w imieniu małoletniego dziecka powinna wykazać, że na pozwanym w ogóle spoczywa obowiązek alimentacyjny (np. jest ojcem dziecka, na tę okoliczność należy załączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka). W przypadku rozwiedzionego małżonka, który domaga się alimentów na swoją rzecz, musi wykazać, że pozostaje w niedostatku (jeżeli rozwód zakończył się bez orzeczenia o winie lub z winy obu stron) albo, że rozwód spowodował istotne pogorszenie się jego sytuacji finansowej ( w przypadku rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka).
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej i możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Powód powinien wykazać jakie są jego usprawiedliwione potrzeby (np. jaka kwota jest konieczna na: wyżywienie, odzież i obuwie, środki czystości, opłaty związane z mieszkaniem, w przypadku dzieci w wieku szkolnym dochodzą koszty wyprawki szkolnej oraz wydatki związane ze szkołą jak np. komitet rodzicielski, klasowe, koszty wycieczek szkolnych, jeżeli osoba uprawniona do alimentów choruje należy doliczyć koszty związane z leczeniem). Oczywiście wyżej wymienione wydatki mają jedynie charakter przykładowy, bo potrzeby osób uprawnionych mogą być różne. Do pozwu należy załączyć dokumenty np. faktury, rachunki, paragony związane z ponoszonymi wydatkami ( w szczególności opłaty za mieszkanie ).
Jak już wcześniej wskazałam wysokość alimentów zależy także od możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do alimentów, zatem osoby dochodzące tych świadczeń muszą wykazać ile taka osoba może zarobić przy dołożeniu należytej staranności, na jakiej stopie życiowej żyje, czy posiada wartościowe składniki majątkowe (czasami mogą być pomocne i wskazywać na dobrą sytuację pozwanego zdjęcia zamieszczone na portalach społecznościowych takich jak np. facebook).
Prawidłowe przygotowanie pozwu z pewnością bardzo ułatwi późniejsze przygotowanie do rozprawy. Należy opisać potrzeby osoby uprawnionej do alimentów i je jak najlepiej udokumentować. Jeżeli nie są znane zarobki osoby zobowiązanej do alimentów, można w pozwie zwrócić się do Sądu, aby zobowiązał pozwanego do przedłożenia zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach (Sąd robi to często z urzędu zatem nawet bez wniosku). Gdy pozwany ukrywa dochody przydatne mogą być dowody z zeznań świadków, jeżeli mają oni wiedzę o jego zarobkach i sytuacji majątkowej. Można także w pozwie złożyć wniosek, aby Sąd zwrócił się do Urzędu Pracy o informację czy jest praca dla osób z wykształceniem i doświadczeniem jakie posiada pozwany i za jakim wynagrodzeniem. Warto wówczas w pozwie wskazać jakie ma wykształcenie pozwany, w jakich zawodach pracował, jakie odbył szkolenia i kursy.
Osoba zobowiązana do alimentów, z chwilą doręczenia jej odpisu pozwu może ustosunkować się do treści tego pisma procesowego. Może zakwestionować np. zasadność niektórych wydatków albo ich wysokość, a także przedłożyć dowody na okoliczność swoich potrzeb (ponoszonych przez siebie wydatków związanych z utrzymaniem). Jeżeli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych płaci alimenty dobrowolnie, często spotka się z dzieckiem, kupuje mu prezenty, to także warto w odpowiedzi na pozew zwrócić na to Sądowi uwagę. Oczywiście rzadko się zdarza, aby małoletnie dziecko, które domaga się alimentów, miało swój majątek i dochody, ale tego nie można wykluczyć. Czasami dziecko otrzymuje w spadku wartościowe przedmioty, które przynoszą dochód np. mieszkanie, które może być wynajmowane osobom trzecim. Wówczas osoba zobowiązana do alimentów, może także na taką okoliczność się powołać, co sąd powinien wziąć pod uwagę ustalając wysokość alimentów.
Zgodnie z art. 135 par. 3 krio na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają (zatem Sąd nie może pomniejszyć alimentów z uwagi na otrzymywanie przez uprawnionego tych świadczeń):
1) świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016 r. poz. 169, 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2) świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3) świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60 i 245);
4) świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60).
Zaświadczenie o zarobkach
Zaświadczenie o zarobkach
Sąd najczęściej zobowiązuje strony do przedłożenia na rozprawę zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach za okres 3 miesięcy (czasem nawet 6 albo 12 miesięcy). Jak ktoś nie pracuje, powinien przedłożyć dokument z urzędu pracy, że jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, natomiast jeżeli przyczyną pozostawania bez pracy jest choroba, to należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie, z którego wynika niezdolność do pracy całkowita lub częściowa.
Przebieg rozprawy
Na rozprawie Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe m.in. przesłuchuje strony ustalając okoliczności, od których zależy wysokość alimentów. Sąd zapyta o potrzeby osoby uprawnionej do alimentów, o wysokość wydatków przeznaczanych na ten cel. Z całą pewnością w przypadku alimentów na rzecz małoletnich dzieci pojawią się pytania dotyczące zarobków rodziców. Nadto Sąd przeprowadzi dowody zawnioskowane przez strony, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Ugodowe załatwienie sprawy przed Sądem
Strony mają możliwość zawarcia ugody przed Sądem, wówczas nie zostanie wydany wyrok a postępowanie umarza się. Treść ugody jest odnotowana w protokole rozprawy i po nadaniu klauzuli wykonalności sąd wysyła tytuł wykonawczy osobie uprawnionej do alimentów (uprawnia on do egzekucji komorniczej, jeżeli alimenty nie są płacone dobrowolnie).
Sylwia Zaręba
radca prawny
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468
Opłata egzekucyjna a podatek VAT
Dzisiejsza uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 97/16 wydana w związku z pojawiającymi się rozbieżnościami w orzecznictwie przesądza na korzyść dłużnika, że „Komornik sądowy nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej, pobieranej na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1138 ze zm.), o podatek od towarów i usług”. Zatem opłatę egzekucyjną ustaloną na podstawie wyżej wskazanych przepisów należy traktować jako brutto tj. już z należnym podatkiem VAT, który odprowadza komornik.
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468
Wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego (dobrowolne poddanie się karze)
Oskarżony, który jest zainteresowany jak najszybszym zakończeniem sprawy karnej, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, czyli dobrowolnie poddać się karze.
Wniosek taki może być złożony przed doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy na podstawie art. 338 a kpk (wówczas sprawa może zostać skierowana na posiedzenie) albo zgodnie z art. 387 kpk do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. Istota tego wniosku polega na tym, że oskarżony sam proponuje Sądowi jaką karę ma ponieść za popełnione przestępstwo. Wniosek może również dotyczyć wydania określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu (np. nieobciążania tymi kosztami).
Złożenie takiego wniosku jest możliwe jeżeli:
– zarzucany występek zagrożony jest karą nie przekraczającą 15 lat pozbawienia wolności,
– oskarżony złoży propozycję wymierzenia określonej kary lub środka karnego, lub środka kompensacyjnego ( np. obowiązku naprawienia szkody), orzeczenia przepadku.
– cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości
– prokurator i pokrzywdzony nie złożą sprzeciwu
– okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości. Chodzi nie tylko o kwestię sprawstwa oskarżonego, lecz o wszystkie te okoliczności, które mają znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej sprawcy, a więc również właściwej oceny prawnej czynu będącego przedmiotem osądu. Stwierdzenie zatem jakichkolwiek wątpliwości co do np. rodzaju i stopnia zawinienia, skutku przestępnego działania, rozmiaru wyrządzonej szkody nakazuje przeprowadzenie postępowania dowodowego, choćby spełnione zostały pozostałe przesłanki wyrokowania w omawianym trybie, a więc równoznaczne jest z obowiązkiem przekazania sprawy do rozpoznania jej na zasadach ogólnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2004 r., II KK 279/04, OSNKW 2005/6/52).
Sąd ustalając, czy okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, winien wziąć pod uwagę całość zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności dokonać wnikliwej oceny wyjaśnień oskarżonych.
W sytuacji gdy Sąd uznaje zaproponowaną przez oskarżonego karę za nieodpowiednią może uzależnić uwzględnienie wniosku oskarżonego od dokonania wskazanej przez siebie zmiany.
tel. 694190468
Apelacja od wyroku w sprawie karnej
Od wyroku wydanego w pierwszej instancji w sprawie karnej stronom (oskarżonemu, prokuratorowi, oskarżycielowi posiłkowemu) i innym osobom wskazanym w przepisach ustawy przysługuje apelacja.
Żeby zaskarżyć wyrok należy pamiętać, aby w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku złożyć wniosek o uzasadnienia orzeczenia.
Termin na złożenie apelacji
Od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem biegnie 14- dniowy termin do wniesienia apelacji, którą należy złożyć za pośrednictwem tego sądu, który wydał zaskarżony wyrok.
Wymagania formalne apelacji
W apelacji należy dokładnie określić jaki wyrok jest zaskarżany i w jakim zakresie (np. „zaskarżam w całości wyrok wydany przez Sąd Rejonowy Poznań- Stare Miasto w Poznaniu z dnia ………sygn. akt…………”) Skarżący powinien napisać czego się domaga (np. uchylenia zaskarżonego wyroku, zmiany wyroku przez uniewinnienie, orzeczenia łagodniejszej kary). Jeżeli apelacja jest wnoszona przez obrońcę, pełnomocnika lub oskarżyciela publicznego (prokuratora) musi zawierać także zarzuty stawiane zaskarżonemu orzeczeniu. Apelację powinna spełniać oczywiście także wymagania każdego pisma procesowego (datę, oznaczenie organu do którego pismo jest składane, sygnaturę sprawy, oznaczenie i adres skarżącego, podpis składającego apelację, uzasadnienie). Strona, która składa apelację może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające jej prawa.
Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, musi być podpisana przez adwokata lub radcę prawnego. Zatem jeżeli oskarżony chciałby taki wyrok zaskarżyć musi skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.
Zakres zaskarżenia
Apelacją można zaskarżyć cały wyrok albo tylko jego część ( np. wymiar kary ).
Zarzuty
Apelację można oprzeć na bezwzględnych przyczynach odwoławczych lub na względnych przyczynach odwoławczych.
Bezwzględne przyczyny odwoławcze są wymienione w art. 439 kodeksu postępowania karnego i zdarzają się rzadko ( np. wydanie orzeczenia przez osobę nieuprawnioną, orzeczono karę nieznaną ustawie, zachodziła okoliczność wyłączająca postępowanie), sąd odwoławczy musi je uwzględnić z urzędu tj. nawet wówczas gdy w apelacji nie zostaną one podniesione.
Względne przyczyny odwoławcze mogą przejawiać się w:
1) obrazie przepisów prawa materialnego;
2) obrazie przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia;
3) błędzie w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia;
4) rażącej niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.
Zarzut apelacyjny powinien uderzać w pierwotną przyczynę wadliwości orzeczenia. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych (najczęściej jest wynikiem naruszenia przez sąd pierwszej instancji swobodnej oceny dowodów, ale może też być wynikiem pominięcia pewnych istotnych i ujawnionych w toku sprawy dowodów albo dokonania ustaleń mimo braku dowodów). Zarzut naruszenia prawa materialnego jest usprawiedliwiony wówczas, gdy skarżący nie kwestionuje ustaleń faktycznych. Może dotyczyć błędnej kwalifikacji prawnej czynu ( do danego stanu faktycznego należało zastosować inny przepis ), błędnej wykładni przepisów albo błędnego zastosowania np. skazania oskarżonego mimo że jego czyn nie wypełniał znaniom przestępstwa. Do najczęstszych uchybień procesowych należą błędy w postępowaniu dowodowym np. obraza art. 170 par. 1 kpk w razie niesłusznego oddalenia wniosku dowodowego strony z powodów określonych w punkcie 1-4 tego przepisu.
Sąd odwoławczy jest zobowiązany rozważyć wszystkie wnioski i zarzuty zawarte w apelacji.
Po rozpoznaniu apelacji sąd odwoławczy może utrzymać w mocy zaskarżony wyrok (jeżeli uzna, że apelacja jest bezzasadna), uchylić wyrok lub go zmienić.
Sylwia Zaręba
radca prawny
www.radca-poznan.eu
Zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę chorą psychicznie albo niedorozwiniętą umysłowo
Kodeks Rodzinny jako przeszkodę w zawarciu związku małżeńskiego wskazuje chorobę psychiczną albo niedorozwój umysłowy przyszłego małżonka. Jednakże jest możliwe uzyskanie zgody sądu na zawarcie małżeństwa, jeżeli stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa. Osoba taka nie może być jednak ubezwłasnowolniona całkowicie.
Podkreślić należy, że duża część chorób psychicznych przy odpowiednim leczeniu nie stanowi zagrożenia ani dla funkcjonowania małżeństwa ani dla zdrowia przyszłych dzieci. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.12.1978r. II CR 475/78 wskazał, że „[…] pojęcie „zagrożenie zdrowia przyszłego potomstwa” należy pojmować w tym sensie, że dotyczy ono nie tylko kwestii możliwości przekazania choroby psychicznej ewentualnemu potomstwu, ale także zagadnienia, czy stan psychiczny określonej osoby nie wyłącza prawidłowego, zgodnego z przyjętymi zasadami wychowania dzieci i w ogóle wykonywania władzy rodzicielskiej.”.
Wniosek składa do sądu rodzinnego – sądu rejonowego wg miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Taki wniosek należy złożyć przed zawarciem małżeństwa, jednakże istnieją także stanowiska opowiadające się za dopuszczalnością udzielenia takiej zgody ex post (po ceremonii ślubnej). Zdarza się bowiem, że choroba przez długi okres czasu przebiega w sposób niezauważalny dla otoczenia, a związane z chorobą okoliczności ujawniają się dopiero po zawarciu małżeństwa.
Wnioskodawcą może być wyłącznie osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym, która domaga się zezwolenia na zawarcie małżeństwa. Wniosek złożony przez jakąkolwiek inną osobę podlega oddaleniu jako złożony przez osobę nieuprawnioną.
Opłata sądowa wynosi 100 zł.
W postępowaniu nieprocesowym o udzielenie zgody na zawarcie małżeństwa sąd wysłuchuje wnioskodawcę i osobę, z którą wnioskodawca chce zawrzeć małżeństwo. Sąd zaciąga opinii biegłego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, nadto może być przeprowadzony wywiad środowiskowy. W postanowieniu o udzieleniu zezwolenia wymienia się wnioskodawcę oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Niedopuszczalne jest zezwolenie blankietowe – na zawarcie małżeństwa z dowolną osobą.
Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika
Nie zawsze do zawarcia małżeństwa konieczna jest jednoczesna obecność przyszłych małżonków. Może się zdarzyć, że z pewnych względów nie jest możliwe, aby stawili się w tym samym czasie przed kierownikiem USC. Kodeks rodzinny i opiekuńczy umożliwia zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika, choć oczywiście z uwagi na bardzo doniosły i osobisty charakter tej ceremonii, może to nastąpić jedynie w bardzo wyjątkowych wypadkach.
Zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wydaje sąd rodzinny – sąd rejonowy i może to zrobić, gdy występują ku temu ważne powody. Powinny to być przede wszystkim okoliczności, które uniemożliwiają bądź długotrwale utrudniają jednoczesne stawienie się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC. Sąd oceniając czy zachodzą ważne powody bierze pod uwagę sytuację życiową osób zamierzających wstąpić w związek. W ocenie Sądu Najwyższego tylko takie okoliczności należy uznać za ważne powody, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od jednoczesnego obowiązku stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC (por. uchwała SN z 0806.1970r. III CZP 27/70).
Ustawodawca nie stawia szczególnych wymogów dla osoby pełnomocnika, powinna to być jednak osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, choć można także powołując się na treść art. 100 k.c. uznać, że wystarczy choćby ograniczona zdolność do czynności prawnej.
Pełnomocnictwo musi być zawarte na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym (np. przez notariusza albo konsula), musi wymieniać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Brak zachowania wymienionej wyżej formy skutkuje nieważnością pełnomocnictwa, a w dalszej kolejności nieważnością małżeństwa.
W postanowieniu wyrażającym zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika Sąd wymienia także osobę, której udzielono zezwolenia, jak i pełnomocnika oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte.
Wniosek może złożyć jedynie osoba, która ma zdolność do zawarcia małżeństwa i zamierza udzielić pełnomocnictwa ( nie jest uprawniona do złożenia takiego wniosku osoba, z którą ma być zawarty związek małżeński przez pełnomocnika – por. postanowienie SN z 1971r. III CRN 354/71). Opłata sądowa od wniosku wynosi 100 zł ( art. 37 pkt 5 u.k.s.c.).
www.radca-poznan.eu
Kancelaria Radcy Prawnego Sylwia Zaręba
tel. 694 190 468
Alimenty dla małżonka.Podstawa prawna roszczeń.
W trakcie trwania małżeństwa obowiązek wzajemnej pomocy (także finansowej) między małżonkami reguluje art. 27 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (zwanego dalej KRO). Małżonek, który nie otrzymuje pomocy finansowej od drugiego małżonka może wystąpić z powództwem o zaspokojenie potrzeb rodziny. Są sporne stanowiska co do prawa małżonka do uzyskania świadczeń na podstawie wyżej wskazanego przepisu w przypadku braku wspólnego pożycia (separacja faktyczna) i wspólnych małoletnich dzieci. Ja skłaniam się do tych poglądów, że także w takiej sytuacji dopóki trwa małżeństwo można żądać określonej kwoty tytułem zaspokojenia potrzeb rodziny (por. uchwała SN III CZP 91/86). Okoliczność, że małżonek pozostający w separacji faktycznej i nie obarczony obowiązkiem wychowania dzieci, jest zdolny do pracy zarobkowej i bądź pracuje bądź ma możność taką pracę uzyskać, sama przez się nie pozbawia go roszczenia do współmałżonka na podstawie art. 27 KRO o zaspokojenie swych potrzeb w zakresie odpowiadającym zasadzie równej stopy życiowej małżonków (por. uchwała SN III CZP 49/76).
W przypadku, gdy małżonkowie pozostają jeszcze we wzajemnym pożyciu można w trybie art. 28 KRO złożyć wniosek do sądu o nakazanie wypłaty wynagrodzenia albo innych należności (np. emerytura, renta), które przypadają małżonkowi nierealizującemu obowiązku zaspokojenia potrzeb rodziny, do rąk drugiego małżonka.
W trakcie trwania sprawy rozwodowej można zgłosić żądanie alimentów na wypadek orzeczenia rozwodu na podstawie art. 60 KRO, ale ich wymagalność (obowiązek zapłaty) powstanie dopiero w chwili uprawomocnienia się wyroku. Aby wcześniej otrzymywać świadczenia należy zgłosić w trakcie trwania procesu o rozwód wniosek o zabezpieczenie potrzeb rodziny w trybie art. 27 KRO.
Pozew o alimenty można także złożyć po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego.
Zobowiązany do dostarczania środków utrzymania swemu rozwiedzionemu małżonkowie jest:
- małżonek ponoszący winę w rozkładzie pożycia
- małżonek nieponoszący winy w rozkładzie pożycia, o ile drugi małżonek także nie ponosi winy
W przypadku rozwodu z winy obu stron, bądź w przypadku braku winy po stronie obojga małżonków, przesłanką alimentów jest niedostatek drugiego małżonka. Jeżeli rozwód orzeczono z wyłącznej winy jednego małżonka, drugi małżonek – niewinny, ma prawo do alimentów także, gdy nie pozostaje w niedostatku, ale jego sytuacja ulegała pogorszeniu na skutek rozwodu.
Wysokość alimentów zależy od możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do ich uiszczania a także od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej.
Obowiązek alimentacyjny między byłymi małżonkami wygasa: a) wskutek zawarcia przez małżonka uprawnionego nowego małżeństwa, b) z upływem lat pięciu od orzeczenia rozwodu, gdy zobowiązanym jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności obowiązek ten ulegnie przedłużeniu.
TWOJE PRAWO 