Jak przygotować się do rozprawy o alimenty ?

Sposób przygotowania do rozprawy o alimenty zależy od tego czy dochodzimy przed sądem tych świadczeń (jesteśmy powodami, bądź nasze dziecko jest powodem a my w jego imieniu jako przedstawiciele ustawowi domagamy się alimentów), czy też przeciwko nam toczy się postępowanie (wówczas jesteśmy pozwanymi). W niniejszym artykule tylko w sposób ogólny wskażę na co zwrócić uwagę, gdyż sytuacje i okoliczności związane z dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych mogą być bardzo różne.
Powód powinien udowodnić wszystkie te okoliczności, od których zależy istnienie obowiązku alimentacyjnego oraz wysokość alimentów przedkładając na to odpowiednie dowody np. z zeznań świadków i z dokumentów.
Osoba, która domaga się zasądzenia od rodzica alimentów w imieniu małoletniego dziecka powinna wykazać, że na pozwanym w ogóle spoczywa obowiązek alimentacyjny (np. jest ojcem dziecka, na tę okoliczność należy załączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka). W przypadku rozwiedzionego małżonka, który domaga się alimentów na swoją rzecz, musi wykazać, że pozostaje w niedostatku (jeżeli rozwód zakończył się bez orzeczenia o winie lub z winy obu stron) albo, że rozwód spowodował istotne pogorszenie się jego sytuacji finansowej ( w przypadku rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka).
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej i możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do płacenia alimentów. Powód powinien wykazać jakie są jego usprawiedliwione potrzeby (np. jaka kwota jest konieczna na: wyżywienie, odzież i obuwie, środki czystości, opłaty związane z mieszkaniem, w przypadku dzieci w wieku szkolnym dochodzą koszty wyprawki szkolnej oraz wydatki związane ze szkołą jak np. komitet rodzicielski, klasowe, koszty wycieczek szkolnych, jeżeli osoba uprawniona do alimentów choruje należy doliczyć koszty związane z leczeniem). Oczywiście wyżej wymienione wydatki mają jedynie charakter przykładowy, bo potrzeby osób uprawnionych mogą być różne. Do pozwu należy załączyć dokumenty np. faktury, rachunki, paragony związane z ponoszonymi wydatkami ( w szczególności opłaty za mieszkanie ).
Jak już wcześniej wskazałam wysokość alimentów zależy także od możliwości majątkowych i zarobkowych osoby zobowiązanej do alimentów, zatem osoby dochodzące tych świadczeń muszą wykazać ile taka osoba może zarobić przy dołożeniu należytej staranności, na jakiej stopie życiowej żyje, czy posiada wartościowe składniki majątkowe (czasami mogą być pomocne i wskazywać na dobrą sytuację pozwanego zdjęcia zamieszczone na portalach społecznościowych takich jak np. facebook).
Prawidłowe przygotowanie pozwu z pewnością bardzo ułatwi późniejsze przygotowanie do rozprawy. Należy opisać potrzeby osoby uprawnionej do alimentów i je jak najlepiej udokumentować. Jeżeli nie są znane zarobki osoby zobowiązanej do alimentów, można w pozwie zwrócić się do Sądu, aby zobowiązał pozwanego do przedłożenia zaświadczenia o zatrudnieniu i zarobkach (Sąd robi to często z urzędu zatem nawet bez wniosku). Gdy pozwany ukrywa dochody przydatne mogą być dowody z zeznań świadków, jeżeli mają oni wiedzę o jego zarobkach i sytuacji majątkowej. Można także w pozwie złożyć wniosek, aby Sąd zwrócił się do Urzędu Pracy o informację czy jest praca dla osób z wykształceniem i doświadczeniem jakie posiada pozwany i za jakim wynagrodzeniem. Warto wówczas w pozwie wskazać jakie ma wykształcenie pozwany, w jakich zawodach pracował, jakie odbył szkolenia i kursy.

       Osoba zobowiązana do alimentów, z chwilą doręczenia jej odpisu pozwu może ustosunkować się do treści tego pisma procesowego. Może zakwestionować np. zasadność niektórych wydatków albo ich wysokość, a także przedłożyć dowody na okoliczność swoich potrzeb (ponoszonych przez siebie wydatków związanych z utrzymaniem). Jeżeli osoba zobowiązana do świadczeń alimentacyjnych płaci alimenty dobrowolnie, często spotka się z dzieckiem, kupuje mu prezenty, to także warto w odpowiedzi na pozew zwrócić na to Sądowi uwagę. Oczywiście rzadko się zdarza, aby małoletnie dziecko, które domaga się alimentów, miało swój majątek i dochody, ale tego nie można wykluczyć. Czasami dziecko otrzymuje w spadku wartościowe przedmioty, które przynoszą dochód np. mieszkanie, które może być wynajmowane osobom trzecim. Wówczas osoba zobowiązana do alimentów, może także na taką okoliczność się powołać, co sąd powinien wziąć pod uwagę ustalając wysokość alimentów.

Zgodnie z art. 135 par. 3 krio na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływają (zatem Sąd nie może pomniejszyć alimentów z uwagi na otrzymywanie przez uprawnionego tych świadczeń):
1) świadczenia z pomocy społecznej lub funduszu alimentacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2016 r. poz. 169, 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60), podlegające zwrotowi przez zobowiązanego do alimentacji;
2) świadczenia, wydatki i inne środki finansowe związane z umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej, o których mowa w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
3) świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60 i 245);
4) świadczenia rodzinne, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 i 1579 oraz z 2017 r. poz. 60).
Zaświadczenie o zarobkach

Zaświadczenie o zarobkach 

Sąd najczęściej zobowiązuje strony do przedłożenia na rozprawę zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach za okres 3 miesięcy (czasem nawet 6 albo 12 miesięcy). Jak ktoś nie pracuje, powinien przedłożyć dokument z urzędu pracy, że jest zarejestrowany jako osoba bezrobotna, natomiast jeżeli przyczyną pozostawania bez pracy jest choroba, to należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie, z którego wynika niezdolność do pracy całkowita lub częściowa.

Przebieg rozprawy
Na rozprawie Sąd przeprowadza postępowanie dowodowe m.in. przesłuchuje strony ustalając okoliczności, od których zależy wysokość alimentów. Sąd zapyta o potrzeby osoby uprawnionej do alimentów, o wysokość wydatków przeznaczanych na ten cel. Z całą pewnością w przypadku alimentów na rzecz małoletnich dzieci pojawią się pytania dotyczące zarobków rodziców. Nadto Sąd przeprowadzi dowody zawnioskowane przez strony, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ugodowe załatwienie sprawy przed Sądem

Strony mają możliwość zawarcia ugody przed Sądem, wówczas nie zostanie wydany wyrok a postępowanie umarza się. Treść ugody jest odnotowana w protokole rozprawy i po nadaniu klauzuli wykonalności sąd  wysyła tytuł wykonawczy osobie uprawnionej do alimentów (uprawnia on do egzekucji komorniczej, jeżeli alimenty nie są płacone dobrowolnie).
Sylwia Zaręba
radca prawny
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468

Opłata egzekucyjna a podatek VAT

Dzisiejsza uchwała Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 97/16 wydana w związku z pojawiającymi się rozbieżnościami w orzecznictwie przesądza na korzyść dłużnika, że „Komornik sądowy nie może podwyższyć opłaty egzekucyjnej, pobieranej na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 1138 ze zm.), o podatek od towarów i usług”. Zatem opłatę egzekucyjną ustaloną na podstawie wyżej wskazanych przepisów należy traktować jako brutto tj. już z należnym podatkiem VAT, który odprowadza komornik.
http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468

Wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego (dobrowolne poddanie się karze)

Oskarżony, który jest zainteresowany jak najszybszym zakończeniem sprawy karnej, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, czyli dobrowolnie poddać się karze.
Wniosek taki może być złożony przed doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy na podstawie art. 338 a kpk (wówczas sprawa może zostać skierowana na posiedzenie) albo zgodnie z art. 387 kpk do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. Istota tego wniosku polega na tym, że oskarżony sam proponuje Sądowi jaką karę ma ponieść za popełnione przestępstwo. Wniosek może również dotyczyć wydania określonego rozstrzygnięcia w przedmiocie poniesienia kosztów procesu (np. nieobciążania tymi kosztami).
Złożenie takiego wniosku jest możliwe jeżeli:
– zarzucany występek zagrożony jest karą nie przekraczającą 15 lat pozbawienia wolności,
– oskarżony złoży propozycję wymierzenia określonej kary lub środka karnego, lub środka kompensacyjnego ( np. obowiązku naprawienia szkody), orzeczenia przepadku.
– cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości
– prokurator i pokrzywdzony nie złożą sprzeciwu
– okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości. Chodzi nie tylko o kwestię sprawstwa oskarżonego, lecz o wszystkie te okoliczności, które mają znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności karnej sprawcy, a więc również właściwej oceny prawnej czynu będącego przedmiotem osądu. Stwierdzenie zatem jakichkolwiek wątpliwości co do np. rodzaju i stopnia zawinienia, skutku przestępnego działania, rozmiaru wyrządzonej szkody nakazuje przeprowadzenie postępowania dowodowego, choćby spełnione zostały pozostałe przesłanki wyrokowania w omawianym trybie, a więc równoznaczne jest z obowiązkiem przekazania sprawy do rozpoznania jej na zasadach ogólnych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2004 r., II KK 279/04, OSNKW 2005/6/52).
Sąd ustalając, czy okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości, winien wziąć pod uwagę całość zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności dokonać wnikliwej oceny wyjaśnień oskarżonych.

W sytuacji gdy Sąd uznaje zaproponowaną przez oskarżonego karę za nieodpowiednią może uzależnić uwzględnienie wniosku oskarżonego od dokonania wskazanej przez siebie zmiany.

www.radca-poznan.eu

tel. 694190468

Wyrok nakazowy w sprawie karnej i sprzeciw od wyroku nakazowego

Postępowanie nakazowe jest znacznie odformalizowane. Wyrok nakazowy wydawany jest na posiedzeniu niejawnym (bez udziału stron, oskarżony otrzymuje odpis wyroku wraz z aktem oskarżenia).

Sąd może, ale nie musi (jest to fakultatywne) wydać wyrok nakazowy, gdy są spełnione łącznie następujące przesłanki:
a) w sprawie było prowadzone dochodzenie
b) przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne
c) istnieje możliwość wymierzenia kary ograniczenia wolności lub grzywny nie przekraczającej 200 stawek dziennych albo 200.000 zł (wyrokiem nakazowym nie można orzec kary pozbawienia wolności)
d) wina i okoliczności czynu nie budzą wątpliwości (sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego musi dojść nie tylko do wniosku, że sam fakt popełnienia przestępstwa nie budzi wątpliwości, a zatem istnieją wystarczające podstawy, aby oskarżonemu przypisać popełnienie tego czynu, lecz także powinien wyjaśnić elementy przedmiotowe i podmiotowe tego czynu rzutujące na
ocenę zarówno stopnia jego społecznej szkodliwości, jak i stopnia
zawinienia oskarżonego
e) nie jest to sprawa z oskarżenia prywatnego
f) nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 79 par. 1 kpk (są to sytuacje, gdzie konieczna jest obrona obligatoryjna np. oskarżony nie ukończył 18 lat, jest głuchy, niemy, niewidomy, są wątpliwości co do jego poczytalności.

Od wyroku nakazowego oskarżony może złożyć w terminie 7 dni sprzeciw, do sądu który wydał wyrok. Skuteczne złożenie sprzeciwu będzie skutkowało utratą mocy wyroku nakazowego i rozpoznaniu sprawy na zasadach ogólnych (sąd wyznaczy rozprawę).

http://www.radca-poznan.eu
tel. 694 190 468

Apelacja od wyroku w sprawie karnej

Od wyroku wydanego w pierwszej instancji w sprawie karnej stronom (oskarżonemu, prokuratorowi, oskarżycielowi posiłkowemu) i innym osobom wskazanym w przepisach ustawy przysługuje apelacja.
Żeby zaskarżyć wyrok należy pamiętać, aby w terminie 7 dni od ogłoszenia wyroku złożyć wniosek o uzasadnienia orzeczenia.

Termin na złożenie apelacji
Od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem biegnie 14- dniowy termin do wniesienia apelacji, którą należy złożyć za pośrednictwem tego sądu, który wydał zaskarżony wyrok.

Wymagania formalne apelacji
W apelacji należy dokładnie określić jaki wyrok jest zaskarżany i w jakim zakresie (np. „zaskarżam w całości wyrok wydany przez Sąd Rejonowy Poznań- Stare Miasto w Poznaniu z dnia ………sygn. akt…………”) Skarżący powinien napisać czego się domaga (np. uchylenia zaskarżonego wyroku, zmiany wyroku przez uniewinnienie, orzeczenia łagodniejszej kary). Jeżeli apelacja jest wnoszona przez obrońcę, pełnomocnika lub oskarżyciela publicznego (prokuratora) musi zawierać także zarzuty stawiane zaskarżonemu orzeczeniu. Apelację powinna spełniać oczywiście także wymagania każdego pisma procesowego (datę, oznaczenie organu do którego pismo jest składane, sygnaturę sprawy, oznaczenie i adres skarżącego, podpis składającego apelację, uzasadnienie). Strona, która składa apelację może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia lub ustalenia naruszające jej prawa.
Apelacja od wyroku sądu okręgowego, która nie pochodzi od prokuratora, musi być podpisana przez adwokata lub radcę prawnego. Zatem jeżeli oskarżony chciałby taki wyrok zaskarżyć musi skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.

Zakres zaskarżenia
Apelacją można zaskarżyć cały wyrok albo tylko jego część ( np. wymiar kary ).

Zarzuty

Apelację można oprzeć na bezwzględnych przyczynach odwoławczych lub na względnych przyczynach odwoławczych.

Bezwzględne przyczyny odwoławcze są wymienione w art. 439 kodeksu postępowania karnego i zdarzają się rzadko ( np. wydanie orzeczenia przez osobę nieuprawnioną, orzeczono karę nieznaną ustawie, zachodziła okoliczność wyłączająca postępowanie), sąd odwoławczy musi je uwzględnić z urzędu tj. nawet wówczas gdy w apelacji nie zostaną one podniesione.

Względne przyczyny odwoławcze mogą przejawiać się w:
1) obrazie przepisów prawa materialnego;
2) obrazie przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia;
3) błędzie w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia;
4) rażącej niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka.

Zarzut apelacyjny powinien uderzać w pierwotną przyczynę wadliwości orzeczenia. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych (najczęściej jest wynikiem naruszenia przez sąd pierwszej instancji swobodnej oceny dowodów, ale może też być wynikiem pominięcia pewnych istotnych i ujawnionych w toku sprawy dowodów albo dokonania ustaleń mimo braku dowodów). Zarzut naruszenia prawa materialnego jest usprawiedliwiony wówczas, gdy skarżący nie kwestionuje ustaleń faktycznych. Może dotyczyć błędnej kwalifikacji prawnej czynu ( do danego stanu faktycznego należało zastosować inny przepis ), błędnej wykładni przepisów albo błędnego zastosowania np. skazania oskarżonego mimo że jego czyn nie wypełniał znaniom przestępstwa. Do najczęstszych uchybień procesowych należą błędy w postępowaniu dowodowym np. obraza art. 170 par. 1 kpk w razie niesłusznego oddalenia wniosku dowodowego strony z powodów określonych w punkcie 1-4 tego przepisu.

Sąd odwoławczy jest zobowiązany rozważyć wszystkie wnioski i zarzuty zawarte w apelacji.
Po rozpoznaniu apelacji sąd odwoławczy może utrzymać w mocy zaskarżony wyrok (jeżeli uzna, że apelacja jest bezzasadna), uchylić wyrok lub go zmienić.

Sylwia Zaręba
radca prawny
www.radca-poznan.eu

Rozliczenie konkubinatu

Osoby, które przez dłuższy czasu żyją ze sobą w nieformalnych związkach często wspólnie nabywają znaczny majątek bądź inwestują środki pieniężne w powiększanie majątku partnera. Zdarza się, że miłość ustaje a po nieudanym związku zachodzi konieczność dokonania rozliczenia finansowego. Sposób rozliczenia między konkubentami nie jest kompleksowo uregulowany w przepisach prawa ( tak jak ma to miejsce w przypadku małżonków ), stąd też istnieją rozbieżności (zarówno w orzecznictwie sądowym, jak i w doktrynie prawa) co do tego, w jaki sposób należy tego dokonać. Nie ma jednej uniwersalnej podstawy prawnej rozstrzygnięć spraw majątkowych konkubentów. Powoduje to konieczność indywidualnego poszukiwania w każdej sprawie adekwatnej podstawy rozliczeń partnerów.

W orzecznictwie wskazano jednoznacznie, że na pewno nie możemy stosować odpowiednio przepisów o stosunkach majątkowych małżeńskich z k.r.o. Takie stanowisko, zapoczątkowane uchwałą z 2 lipca 1955 roku (II CO 7/55, OSNCK 1956/3/72), nadal pozostaje aktualne w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. uchwałę tego Sądu z 30 stycznia 1970 roku, III CZP 62/69; uchwałę z 30 stycznia 1986 roku, III CZP 79/85, OSN 1987/2/6; wyrok z dnia 16 maja 2000 roku, IV CKN 32/2000, OSNC 2000/12/222).

Jakie przepisy zatem stosować. To zależy. Jeśli między konkubentami powstają stosunki prawno-majątkowe, prawa i obowiązki stąd wynikające oceniać należy na podstawie przepisów właściwych dla tych stosunków (por. cytowaną uchwałę z 2 lipca 1955 r.). Co to oznacza? Odpowiem na przykładach.

Wspólny zakup mieszkania.

W przypadku wspólnie zakupionego mieszkania mają zastosowanie przepisy o zniesieniu współwłasności. Zatem w oparciu o właściwe przepisy kodeksu cywilnego można domagać się np. podziału rzeczy między współwłaścicielami, a jeżeli nie da się podzielić, to przyznania jednej osobie ze spłatą na rzecz drugiego partnera. Takie same zasady dotyczą wspólnego zakupu innych nieruchomości bądź ruchomości (np. samochodu). W przypadku rzeczy ruchomych można zawrzeć umowę w formie pisemnej, a w przypadku nieruchomości koniecznie w formie aktu notarialnego. W przypadku braku porozumienia co do zniesienia współwłasności spór może rozstrzygnąć sąd.

Przekazanie przez jednego z partnerów środków pieniężnych na zakup nieruchomości należącej do drugiego partnera bądź na remont mieszkania.

Jeżeli nieruchomość kupił jedynie jeden z partnerów, a drugi przekazał środki na jej zakup w grę mogą wchodzić przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie z art. 405 k.c., kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Taki obowiązek wystąpi również wówczas, gdy następuje przesunięcie majątkowe ze strony jednego z konkubentów na rzecz drugiego i nie jest to darowizna ( vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1970, III CZP 62/69; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000, IV CKN 32/00, OSNC 2000/12/222). Należy jednak mieć na uwadze, że obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony (np. mieszkanie spłonęło w pożarze), chyba, że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją, powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu. Jeżeli nakłady nadal istnieją np. ze środków jednego z partnerów wyremontowano mieszkanie drugiego partnera, co spowodowało wzrost jej wartości, wówczas nadal istnieje wzbogacenie.

W zależności od sytuacji są także inne podstawy prawne rozliczenia konkubentów np. przepisy regulujące spółkę cywilną. Jest także możliwość zawarcia przez konkubentów umowy, która ureguluje zasady takiego rozliczenia w przypadku ustania konkubinatu.

Sylwia Zaręba

radca prawny

www.radca-poznan.eu

Urlop wypoczynkowy i ekwiwalent za niewykorzystany urlop

Prawo do urlopu wypoczynkowego

Prawo pracownika do płatnego  urlopu wypoczynkowego jest jego prawem osobistym, niezbywalnym i należy do podstawowych uprawnień.  Prawo to przysługuje osobom zatrudnionym na  podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę. Pracownik w roku kalendarzowym, w którym podejmuje pracę po raz pierwszy w życiu, nabywa prawo  do urlopu wypoczynkowego po każdym miesiącu pracy, a prawo do kolejnych urlopów nabywa z dniem 1 stycznia każdego roku kalendarzowego. Prawo do urlopu wypoczynkowego nie podlega dziedziczeniu. W przypadku śmierci pracownika przekształca się w roszczenie majątkowe – ekwiwalent za niewykorzystany urlop, który podlega dziedziczeniu. 

Wymiar urlopu wynosi:

1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;

2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia. Do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i wymiar urlopu, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy.

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

1) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany

programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,

2) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania

nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,

3) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych)

szkół zawodowych – 5 lat,

4) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,

5) szkoły policealnej – 6 lat,

6) szkoły wyższej – 8 lat.

Okresy nauki, o których mowa w pkt 1–6, nie podlegają sumowaniu. Jeżeli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, zależnie od tego, co jest korzystniejsze dla pracownika.

Obniżenie wymiaru urlopu

Okres pracy od którego zależy nabycie prawa do urlopu nie musi być czasem rzeczywistego wykonywania pracy. Okres przestoju czy też  przebywania np. na zwolnieniu chorobowym lub urlopie szkoleniowym nie zmniejsza wymiaru urlopu.  Natomiast niektóre okresy przerwy w pracy, jeżeli trwają co najmniej 1 miesiąc, obniżają wymiar urlopu. Kodeks pracy zawiera katalog zamknięty takich przerw, co oznacza, że wszelkie inne przerwy w pracy nie wpływają na obniżenie wymiaru urlopu. I tak wymiar urlopu ulega obniżeniu, jeżeli pracownik powraca do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego  po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie:

1) urlopu bezpłatnego;

2) urlopu wychowawczego;

3) odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, okresowej

służby wojskowej, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych;

4) tymczasowego aresztowania;

5) odbywania kary pozbawienia wolności;

6) nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Pracodawca ma obowiązek udzielić urlopu  w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop

W przypadku niewykorzystania urlopu wypoczynkowego z uwagi na rozwiązanie stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop, który powinien zostać zapłacony w dniu ustania stosunku pracy  (postanowienie SN z 5.12.1996 r., sygn. akt: I PKN 34/96). W razie opóźnienia pracownikowi przysługuje prawo żądania odsetek z tytułu zwłoki . W dniu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy rozpoczyna się również bieg okresu przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za wykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy  (wyrok SN z 29.03.2001 r., sygn. akt: I PKN 336/00). Roszczenie to ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia wymagalności (uchwała pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 21.11.1975 r., sygn. akt: V PZP 5/75).

Urlop osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych

Osobom wykonującym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych  np. zlecenia,  przepisy nie przyznają prawa do urlopu wypoczynkowego.  Jednakże w umowie cywilnoprawnej  można zastrzec, że przyjmujący zlecenie będzie miał prawo do urlopu bezpłatnego bądź płatnego.

www.radca-poznan.eu

 

Wykreślenie wierzyciela z KRS a hipoteka

Zdarza się, że wierzyciel, na którego rzecz ustanowiono hipotekę zostaje wykreślony z rejestru, zaś hipoteka na skutek braku zapłaty długu cały czas widnieje w księdze wieczystej.  W sytuacji gdy dłużnik nie zna następców prawnych wierzyciela, spełnienie przez niego świadczenia  jest bardzo utrudnione. Jeżeli jednak  nie zapłaci długu, nieruchomość cały czas będzie obciążona. Sposobem na  wykreślenie hipoteki  w sytuacji braku wierzyciela i informacji o jego następcach prawnych jest zgodnie z art. 99 ustawy o księgach wieczystych i hipotece złożenie świadczenia do depozytu sądowego połączone z zrzeczeniem się  uprawnienia do odebrania go z powrotem. Z takim wnioskiem należy się udać do sądu rejonowego właściwego według miejsca położenia nieruchomości.

Opłata sądowa wynosi 100 zł.

Prawomocne postanowienie wyrażające zgodę na złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego z dowodem wpłaty zabezpieczonej kwoty do depozytu sądowego ze zrzeczeniem się odebrania jej z powrotem stanowi podstawę do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej.

www.radca-poznan.eu

Zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego przez osobę chorą psychicznie albo niedorozwiniętą umysłowo

Kodeks Rodzinny jako przeszkodę w zawarciu związku małżeńskiego wskazuje chorobę psychiczną albo niedorozwój umysłowy przyszłego małżonka. Jednakże jest możliwe uzyskanie zgody sądu na zawarcie małżeństwa, jeżeli stan zdrowia lub umysłu takiej osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa. Osoba taka nie może być jednak ubezwłasnowolniona całkowicie.

Podkreślić należy, że duża część chorób psychicznych przy odpowiednim leczeniu  nie  stanowi  zagrożenia ani dla funkcjonowania małżeństwa ani dla zdrowia przyszłych dzieci.  Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29.12.1978r. II CR 475/78 wskazał, że „[…] pojęcie „zagrożenie zdrowia przyszłego potomstwa” należy pojmować w tym sensie, że dotyczy ono nie tylko kwestii możliwości przekazania choroby psychicznej ewentualnemu potomstwu, ale także zagadnienia, czy stan psychiczny określonej osoby nie wyłącza prawidłowego, zgodnego z przyjętymi zasadami wychowania dzieci i w ogóle wykonywania władzy rodzicielskiej.”.

Wniosek składa do sądu rodzinnego – sądu rejonowego  wg miejsca zamieszkania wnioskodawcy.  Taki wniosek należy złożyć przed zawarciem małżeństwa, jednakże istnieją także stanowiska opowiadające się za dopuszczalnością udzielenia takiej zgody ex post (po ceremonii ślubnej). Zdarza się bowiem, że choroba przez długi okres czasu przebiega w sposób niezauważalny dla otoczenia, a związane z chorobą okoliczności ujawniają się  dopiero po zawarciu małżeństwa.

Wnioskodawcą może być wyłącznie osoba dotknięta chorobą psychiczną albo niedorozwojem umysłowym, która domaga się zezwolenia na zawarcie małżeństwa. Wniosek złożony przez jakąkolwiek inną osobę podlega oddaleniu jako złożony przez osobę nieuprawnioną.

Opłata sądowa wynosi 100 zł.

W postępowaniu nieprocesowym  o udzielenie zgody na zawarcie małżeństwa  sąd wysłuchuje wnioskodawcę i osobę, z którą wnioskodawca chce zawrzeć małżeństwo. Sąd zaciąga opinii biegłego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, nadto  może być przeprowadzony wywiad środowiskowy. W postanowieniu o udzieleniu zezwolenia wymienia się wnioskodawcę oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Niedopuszczalne jest zezwolenie blankietowe – na zawarcie małżeństwa z dowolną osobą.

www.radca-poznan.eu

Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika

Nie zawsze do zawarcia małżeństwa konieczna jest jednoczesna obecność przyszłych małżonków. Może się zdarzyć, że z pewnych względów nie jest możliwe, aby stawili się w tym samym czasie przed kierownikiem USC. Kodeks rodzinny i opiekuńczy umożliwia zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika, choć oczywiście z uwagi na bardzo doniosły i osobisty charakter tej ceremonii, może to nastąpić jedynie w bardzo wyjątkowych wypadkach.
Zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika wydaje sąd rodzinny – sąd rejonowy i może to zrobić, gdy występują ku temu ważne powody. Powinny to być przede wszystkim okoliczności, które uniemożliwiają bądź długotrwale utrudniają jednoczesne stawienie się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC. Sąd oceniając czy zachodzą ważne powody bierze pod uwagę sytuację życiową osób zamierzających wstąpić w związek. W ocenie Sądu Najwyższego tylko takie okoliczności należy uznać za ważne powody, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od jednoczesnego obowiązku stawienia się przyszłych małżonków przed kierownikiem USC (por. uchwała SN z 0806.1970r. III CZP 27/70).
Ustawodawca nie stawia szczególnych wymogów dla osoby pełnomocnika, powinna to być jednak osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych, choć można także powołując się na treść art. 100 k.c. uznać, że wystarczy choćby ograniczona zdolność do czynności prawnej.
Pełnomocnictwo musi być zawarte na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym (np. przez notariusza albo konsula), musi wymieniać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte. Brak zachowania wymienionej wyżej formy skutkuje nieważnością pełnomocnictwa, a w dalszej kolejności nieważnością małżeństwa.
W postanowieniu wyrażającym zgodę na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika Sąd wymienia także osobę, której udzielono zezwolenia, jak i pełnomocnika oraz osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte.
Wniosek może złożyć jedynie osoba, która ma zdolność do zawarcia małżeństwa i zamierza udzielić pełnomocnictwa ( nie jest uprawniona do złożenia takiego wniosku osoba, z którą ma być zawarty związek małżeński przez pełnomocnika – por. postanowienie SN z 1971r. III CRN 354/71). Opłata sądowa od wniosku wynosi 100 zł ( art. 37 pkt 5 u.k.s.c.).

www.radca-poznan.eu
Kancelaria Radcy Prawnego Sylwia Zaręba
tel. 694 190 468