Zapis windykacyjny został wprowadzony ustawą z dnia 18.03.2011r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Skutki prawne zapisu windykacyjnego i zwykłego zapisu są różne, w przypadku zapisu windykacyjnego osoba nabywa przedmiot zapisu już z chwilą otwarcia spadku ( z chwilą śmierci spadkodawcy), natomiast zapis zwykły jedynie zobowiązuje spadkobiercę (ustawowego lub testamentowego) do spełnienia na rzecz oznaczonej osoby (zapisobiorcy zwykłego) określonego świadczenia.
Sąd Najwyższy 07.02.2014r. w sprawie III CZP 95/13 podjął uchwałę, zgodnie z którą „Skuteczność zapisu windykacyjnego podlega ocenie na podstawie prawa obowiązującego w chwili otwarcia spadku.” W sprawie, w której podjęto przedmiotową uchwałę zapis został umieszczony w testamencie notarialnym sporządzonym jeszcze przed wejściem w życie cyt. ustawy z dnia 18.03.2011r., ale otwarcie spadku nastąpiło już po wejściu w życie nowych przepisów. Zatem zdaniem Sądu Najwyższego oceny skuteczności zapisu windykacyjnego dokonujemy nie na podstawie prawa jakie obowiązywało w dacie jego sporządzenia, ale na podstawie prawa z daty śmierci spadkodawcy tj. z daty otwarcia spadku. Nadto w przedmiotowej uchwale Sąd Najwyższy wskazał, że „Jeżeli sąd w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku nie orzekł o zapisie windykacyjnym, uczestnik postępowania może wystąpić z odrębnym wnioskiem o stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego.”
radca prawny Sylwia Zaręba