Obowiązek alimentacyjny obciąża nie tylko rodziców względem dziecka, ale także innych krewnych w linii prostej, a nadto rodzeństwo. Dotoczy on krewnych wstępnych (rodziców, dziadków itd.) i zstępnych (dzieci, wnuków itd.) bez ograniczenia stopnia pokrewieństwa. Obowiązek między rodzeństwem dotyczy zarówno rodzeństwa rodzonego jak i przyrodniego.
Ponadto kodeks rodzinny i opiekuńczy (zwany dalej krio) reguluje obowiązek alimentacyjny osób bliskich związanych więzami prawnymi (np. byłych małżonków, ojczyma i macochy względem pasierba i vice versa, przysposobionego i przysposabiającego).
Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ustanawiają kolejność dochodzenia roszczeń alimentacyjnych:
– według linii pokrewieństwa – obowiązek obciąża zstępnych przed wstępnymi ( tj. dzieci, wnuków względem rodziców i dziadków), w drugiej kolejności wstępnych (rodziców, dziadków względem ich dzieci lub wnuków), a dopiero gdy nie ma wstępnych i zstępnych albo w razie niemożliwości lub nadmiernych trudności wykonania przez nich tego obowiązku alimenty powinny być uiszczane przez rodzeństwo;
– według stopnia pokrewieństwa – obowiązek obciąża krewnych bliższych stopniem przed dalszymi krewnymi (np. rodzica przed dziadkami względem dziecka i wnuka).
Przykładowo, obowiązek utrzymania i wychowania dzieci ciąży przede wszystkim na jego rodzicach. Oznacza to, że jeśli jedno z rodziców nie żyje, obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem dziecka spoczywa w zasadzie na drugim z rodziców. Dopiero gdy zostanie ustalone, że pozostały przy życiu rodzic nie jest w stanie w całości lub części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dziecko mogłoby znaleźć się w niedostatku – w grę wchodzi subsydiarny obowiązek dalszych krewnych ( np. wstępnych tj. babci, dziadka, a w dalszej kolejności rodzeństwa).
Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym.
Obowiązek jednego małżonka do dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.
Przy przysposobieniu niepełnym, obowiązek alimentacyjny względem przysposobionego obciąża przysposabiającego przed wstępnymi i rodzeństwem przysposobionego, a obowiązek alimentacyjny względem wstępnych i rodzeństwa obciąża przysposobionego dopiero w ostatniej kolejności.
W przypadku przysposobienia pełnego, a także całkowitego (nieodwołalnego) stosunek alimentacyjny między przysposobionym a jego krewnymi naturalnymi wygasa, a powstaje on między przysposobionym a przysposabiającym i jego krewnymi według ogólnych reguł kolejności.
Jeżeli jeden z małżonków przysposobił dziecko drugiego małżonka, przysposobienie nie ma wpływu na obowiązek alimentacyjny między przysposobionym a tym drugim małżonkiem i jego krewnymi.
Podsumowując, kolejność wykonania obowiązków alimentacyjnych przedstawia się następująco:
1) obowiązek małżonka
2) obowiązek zstępnych (np. dziecka względem rodziców)
3) obowiązek wstępnych (np. rodziców względem dziecka)
4) obowiązek przysposobionego w sposób niepełny względem jego wstępnych ( naturalnych np. rodziców)
5) obowiązek między rodzeństwem
TWOJE PRAWO 